İstanbul
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, küresel ekonominin düzelmesi için yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının önemli olduğunu belirterek, "Piyasada büyük bir belirsizlik var, talebin canlanması uzun zaman alabilir. Kullanılmayan bir petrol stoku var dünyada fakat artık her şey aşı etrafında dönüyor" dedi.
Birol, Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) tarafından dijital ortamda düzenlenen toplantıda, enerji sektöründeki son gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Salgının enerji sektörünü olumsuz etkilediğini fakat en büyük darbeyi petrol endüstrisinin aldığını vurgulayan Birol, petrol endüstrisi tarihinde böyle bir dönem yaşanmadığını aktardı.
Birol, petrol fiyatlarında bu süreçte ciddi dalgalanma yaşandığına işaret ederek, şöyle konuştu:
"Şu anda petrol fiyatları oldukça düşük, 50 dolar civarında. Ben kısa süre içerisinde petrol fiyatlarının 70 dolar gibi bir seviyeye çıkabileceğini düşünmüyorum. Piyasada büyük bir belirsizlik var, talebin canlanması uzun zaman alabilir. Ayrıca, kullanılmayan bir petrol stoku var dünyada fakat artık her şey aşı etrafında dönüyor. Aşı derde derman olacak mı? Aşı salgını kontrol altına alıp, ekonominin yeniden düzlüğe çıkmasını sağlayacak mı sağlamayacak mı? Aşı, Kovid-19'a karşı derman olursa piyasalarda biraz toparlanma bekleyebiliriz fakat toparlanma olsa da petrol fiyatlarının çok yüksek bir seviyeye geleceğini düşünmüyorum. Salgında üçüncü dalga gelirse, fiyatlarda yeniden bir düşüş görebiliriz. Fiyatların düşmesi özellikle ABD kaya petrolü için iyi haber değil. Bu petrolün 40 dolar seviyesine ihtiyacı var ki karlı olabilsin."
Ekonomileri ve sosyal hayatları petrol ve gaz gelirlerine bağlı olan ülkelerde ciddi ekonomik sorunlar gördüklerini dile getiren Birol, bunun ileride sosyal ve siyasi sorunlara yol açabileceğine dikkati çekti.
Gelecek elektrikli araçlar ve temiz enerjide
Yenilenebilir enerjinin bu süreçte büyümeye devam ettiğini ve bu büyümenin katlanarak artacağını anlatan Birol, şunları kaydetti:
"Eskiden kral kömürdü, yeni kral güneş ve bu kaynaklardan maksimum şekilde faydalanmak çok önemli. Bunun yanı sıra dünya araba sektörünün geleceği de kesinlikle elektrikli olacak. Bundan kaçış yok. Bu hemen belki yarın olmayabilir, zaman alacak ama o noktaya doğru gidiyoruz. Dünyadaki en büyük araba üreticilerinde elektrikli araçların payı giderek artıyor. Ülkeler, kendi araba sektörlerini gelecek için hazırlamak üzere çeşitli adımlar atıyor."
Birol, temiz enerji teknolojilerine daha karlı ve risksiz olduğu için yatırım yapıldığını ifade ederek, şöyle devam etti:
"Önümüzdeki yıl dünya enerjisinin gündemini yenilenebilir enerji ve dünyanın bu konuda ne yapacağı belirleyecek. Birçok ülke iklim değişikliğini engellemek için emisyonları azaltma hedefleri koydu. Bu hedeflere ulaşmanın yolu temiz enerji teknolojilerini daha fazla kullanmaktan geçiyor. İklim politikaları yeni yönetimle birlikte Amerikan siyasetinin temeline oturacak. ABD yeni yönetimle kendi adına iklim değişikliğiyle mücadelede bazı taahhütlerde bulunacak ve dünya çapında bu konuda bir seferberlik ilan edecek. Dünyanın bir numaralı ekonomisi ABD'nin 'istikbal yeni enerji teknolojilerinde' demesi, dünyadaki ve ABD'deki yatırımcılara büyük bir sinyal olacak. Bu bakımdan ABD'deki seçim dünya enerji ve iklim dengelerini ciddi olarak değiştirecek."
"Enerji verimliliği Sakarya Gaz Sahası'ndaki keşif kadar önemli"
Türkiye enerji sektöründeki gelişmelere de değinen Birol, bu yıl Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'ndaki gerçekleştirilen keşfin ithalat bağımlılığını azaltması açısından kritik bir önemde olduğunu vurguladı.
Buna rağmen Türkiye'nin hala önemli bir ithalatçı konumunda olduğunu dile getiren Birol, "Doğal gazı ikame edecek enerji türlerine ağırlık vermemiz gerekiyor. Bunun başında da yenilenebilir enerji geliyor. Karadeniz'deki gaz keşfi çok önemli ama bu sorunumuz çözüldü demek değil. Enerji verimliliği Sakarya Gaz Sahası'ndaki keşif kadar önemli." değerlendirmesinde bulundu.
Birol, Türkiye'nin elektrik üretiminde doğal gazın ciddi bir payı bulunduğuna ve doğal gaz fiyatlarının bu açıdan önemli olduğuna dikkati çekerek, dünyada şu anda gaz fiyatlarının çok düşük seviyelerde olduğunu kaydetti.
Türkiye'nin de yakın bir zamanda en önemli tedarikçilerinden biri olan Rusya ile mevcut gaz kontratlarını gözden geçirme vaktinin geldiğini aktaran Birol, "Eğer burada fiyatları aşağı çekebilirsek ki çekmemiz için çok fazla imkan var, o zaman doğal gaz ve elektrik faturalarında bir düşüş bekleyebiliriz." diye konuştu.
