Antalya
Antalya'daki bir çiftlikte, et ve süt verimi yüksek hayvanların ıslahını hızlandırmak amacıyla koyunlara embriyo transferi yapıldı.
Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Sağırkaya başkanlığındaki veteriner ve uzmanlardan oluşan 10 kişilik ekip, Korkuteli ilçesinde küçük ve büyükbaş hayvanların bulunduğu çiftlikte çalışma gerçekleştirdi.
Yurt dışından getirilen, yüksek et miktarı, etinin kalitesi, lezzeti ve aromasıyla öne çıkan "Suffolk" cinsi koyunların dölleme işleminden bir hafta sonra toplanan embriyoları, mikroskop yardımıyla ayıklanarak yerli ırk koyunlara nakledildi.
Üniversitelerden sahaya taşınan çalışmayla çiftlikte normalde ömrü boyunca 8-10 kuzu veren koyunlardan verimi ve kalitesi yüksek 80-100 civarında kuzu elde edilmesi hedefleniyor.
Kaliteli anaç ve koç sayısını artıracaklar
Sağırkaya, AA muhabirine, 1995'ten bu yana hayvanlarda embriyo transferleri üzerine bilimsel çalışmalar yaptığını, son dönemde sahadan gelen talepleri de karşılamaya başladıklarını söyledi.
Yurt dışından yeni ırkların anaç olarak ülkeye getirilmesi yerine bunların embriyolarının taşınmasının daha sağlıklı olduğunu vurgulayan Sağırkaya, "Hayvanla birlikte hastalıkların da gelme riski azalıyor. Embriyoları burada kendi hayvanlarımıza naklettiğimizde doğduklarında Türkiye şartlarına daha kolay adapte oluyor, anneden antikorlar alıyor. Kuzular daha sağlıklı dünyaya geliyor." dedi.
Sağırkaya, işletmenin yurt dışından getirdiği daha kaliteli hayvanlardan maksimum sayıda yavru alarak, Türkiye'de kaliteli anaç ve koç sayısını artırmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Hayvan popülasyonunda genetik ilerlemenin önemine işaret eden Sağırkaya, şunları kaydetti:
"Bir koyun hayatı boyunca en fazla 8-10 kuzu veriyor. Biz bu teknolojiyle yılda 30 kuzuyu alabilecek potansiyele sahibiz. Bir koyundan ömrü boyunca 100 civarında yavru alma şansımız var. Yılda 10 kuzu yerine 30 tane almak bile Türkiye'deki hayvan popülasyonunda genetik ilerleme açısında oldukça önemli. Verimi yüksek hayvanlar üzerine çalıştığımız için et ve süt verimini katlıyor. En az 1,5-2 kat fazla verim elde edebilirsiniz."
Koyunlarda yaptıkları embriyo transferinin tüp bebek yöntemine benzediğine değinen Sağırkaya, tek seferde bir koyundan 5 embriyo toplayabildiklerini bildirdi.
Koyun embriyolarının yurt dışında satışının 500 avrodan başladığını anlatan Sağırkaya, "Pahalı bir ticareti var. Kendimiz üretip, daha ucuza mal edebiliriz. Yüksek kalite bir hayvanı satmak yerine embriyosunu satmak çok daha karlı. Bu çiftlik de model olabilir. En iyi damızlığı bulup, embriyolarını ihraç edebiliriz." dedi.
"Suni tohumlamadan farklı bir yöntem"
Bandırma Koyunculuk Araştırma Enstitüsü Biyoteknoloji Merkezi Genetik Uzmanı Doç. Dr. Yalçın Yaman da bu yöntemin suni tohumlamadan farklı olduğunu belirterek, "Suni tohumlamada yavru, yüzde 50 annenin genetiğini alıyor. Ama embriyoda yavruyu taşıyacak hayvanın ırkı ne olursa olsun naklettiğimiz kalite ırkı doğuracak." diye konuştu.
Uşak İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde Veteriner Hekim Osman Cengiz de embriyoların kapalı yöntemle hayvana nakledildiğini, işlemden sonra hayvanın sürüye gönderildiğini dile getirdi.
Çiftlik sahibi endüstri mühendisi Hikmet Göksoy ise Jersey cinsi büyükbaş ve Suffolk cinsi küçükbaş üretimi yaparak, ekonomiye kazandırmak istediklerini bildirdi.
Suffolk koyununun et konusunda dünyanın en iyi ırklarından olduğunu vurgulayan Göksoy, "Embriyo transferiyle hızlı ve sağlıklı şekilde en iyi ırkları elde etmek istiyoruz. Bir hayvanı fiziksel olarak alıp, satmak gerçekten zor. Embriyo kolay taşınabilir, hastalık getirip götürme riski yok." dedi.
