İstanbul
Emtia piyasasında haftalardır süren belirsizlikler, geçen hafta yerini yükselişlere bıraktı.
Çin'de açıklanan verilere göre, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi'nin (PMI) beklentileri geride bırakarak Kovid-19 öncesi seviyeye çıkması, küresel ölçekte risk iştahının artmasına neden oldu.
Analistler, merkez bankalarının faiz oranlarını artırmaya devam edeceği endişelerinin devam etmesine karşın Çin ve ABD ekonomilerindeki ilerleme paralelinde küresel resesyon riskinin azaldığına yönelik iyimserliğin de öne çıktığını ancak emtia piyasasındaki oynaklığın bir süre daha devam edebileceğini belirtti.
Dolar endeksindeki gerileme, emtia piyasasını destekleyen bir başka önemli faktör oldu.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankası'nın (Fed) mart, mayıs ve haziran toplantılarında 25 baz puan faiz artırmasına kesin gözüyle bakılırken, temmuzda da yüzde 50 ihtimalle 25 baz puanlık artışa devam edileceği öngörülmeye başlandı.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,09 ile Kasım 2022'den bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, analistler, bu hafta açıklanacak tarım dışı istihdam verisi ve öncesinde Fed Başkanı Jerome Powell'ın Senato'daki sunumunda yapacağı sözle yönlendirmelerin piyasaların yönü üzerinde etkili olacağını belirtti.
Değerli metallerde sert yükselişler görüldü
Geçen hafta değerli metallerde sert yükselişler yaşandı.
Altın ve gümüşün ons fiyatı geçen hafta yüzde 2,4 değer kazanarak sırasıyla 1.854 ve 21,25 dolara çıktı.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic'in faiz artırım sürecinin yaz mevsiminin ikinci yarısında sonlanabileceğine yönelik ifadeleri altının ons'unu desteklerken, analistler, altın/gümüş rasyosunun 88 seviyelerine kadar yükseldiğini, bu durumun gümüşü daha cazip hale getirebileceğini söyledi.
Paladyum geçen haftayı yüzde 3,5, platin de yüzde 7,6 kazançla tamamladı.
Baz metallerde ise tezgah üstü piyasada bakır yüzde 0,7 ve nikel yüzde 0,2 düşerken, kurşun yüzde 0,8, alüminyum yüzde 3 ve çinko yüzde 1,8 artış kaydetti.
Rus metallerinin ABD depolarına akışını askıya alan Londra Metal Borsası, fiyat dalgalanması riskini en aza indirmek için bu kararın alındığını belirtti.
Çin'de bakıra olan talebin azalmasıyla bakır fiyatları düştü.
Kanadalı First Quantum'un bakır madeniyle alakalı olarak Kanada hükümetiyle anlaşmaya yakın olduğuna ilişkin haberler, Şili'de devlete ait madencilik şirketi Codelco'nun bakır üretimini yükseltmesi ve Şili'de bakır üretiminin ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre artması bakır fiyatlarını aşağı yönlü etkiledi.
Enerji emtialarında pozitif seyir
Enerji emtialarında da geçen hafta pozitif bir seyir izlendi.
Geçen hafta Brent petrol yüzde 3,5, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz da yüzde 22,8 arttı.
Çin ekonomisine ilişkin iyimserlik Brent petrol fiyatlarını destekledi. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve Uluslararası Enerji Ajansı, son raporlarında, bu yıl küresel petrol talebindeki artış öngörülerini yükseltmiş ve bu artışın önemli bir kısmının Çin'den kaynaklanacağını belirtmişti.
Doğal gaz fiyatları da enerji sektöründe tüketimin artması, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatının yükselmesi ve ticari müşterilerden gelen daha fazla taleple artış kaydetti.
Tarım emtialarında düşüş
Geçen hafta emtia piyasasında genel olarak görülen pozitif seyre karşın tarım emtialarına düşüş eğilimi hakim oldu.
Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 1,8 ve mısır yüzde 1,3 değer kaybederken, pirinç yüzde 1,2 arttı. Soya fasulyesi ise yatay seyretti.
Buğday, 7,0175 dolarla Eylül 2021'den bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Intercontinental Exchange'de (ICE) pamuk yüzde 0,9 ve kahve yüzde 5,1 değer kaybederken, şeker yüzde 6,4 ve kakao yüzde 0,4 değer kazandı.
Buğday vadeli işlemleri, arz bolluğu ortasında gerilerken, dünya pirinç stok tahminlerinin önceki aya göre düşüş göstermesi, fiyatlarda yükselişi beraberinde getirdi.
Pamukta kar satışları etkili oldu.
Kahve piyasasında üretim fazlası olacağına yönelik beklentiler, fiyatlarda değer kaybını beraberinde getirdi.
Hindistan'da şeker üretim beklentilerindeki düşüşle artan arz endişeleri, şeker fiyatlarında yükselişe neden oldu.
Fildişi Sahili Tarım Bakanlığı'ndan yapılan son açıklamalar, ülkenin bazı bölgelerindeki olumsuz hava koşulları nedeniyle kakao üretimi için ana mahsulün etkilendiğini ortaya koyarken, Uluslararası Kakao Örgütü'nün (ICCO) son raporuna göre, 2022-2023'te kakao için büyük ölçüde dengeli bir pazar tahmin ediliyor ancak özellikle Batı Afrika'daki sert havalardan kaynaklı arz riskleri bulunuyor.
"Şeker fiyatlarında hızlı bir yükseliş görüyoruz"
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, buğdayın geçen haftayı düşüşle kapattığını hatırlatarak, ABD Tarım Bakanlığı'nın (USDA) üretim tahminlerine göre buğday üretiminin önceki aya göre 2,49 milyon ton artarak 783,8 milyon ton seviyesinde gerçekleştiğini, dönem sonu stok tahminlerinin ise 950 bin ton artarak 269,34 milyon ton olduğunu belirtti.
Ergezen, pirincin haftayı yükselişle kapattığını belirterek, Uzak Doğu'da artan talep nedeniyle pirinç fiyatlarında yükseliş olduğunu kaydetti.
Pamuktaki düşüşte resesyon endişelerinin etkili olduğunu ifade eden Ergezen, kahvenin haftayı düşüşle tamamladığını, Brezilya ve Kolombiya'da kahve arzında sıkıntı yaşandığını dile getirdi.
Şekerdeki yükselişe değinen Ergezen, "Fransa'da şeker pancarı üretiminin son 14 yılın en düşük seviyesine gerilemesi bekleniyor. Hindistan'ın şeker üretim beklentileri düşerek 34,3 milyon tona geriledi. Bu nedenle şeker fiyatlarında hızlı bir yükseliş görüyoruz." ifadelerini kullandı
