Kafkas Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı ve Ani Örenyeri Kazı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Muhammet Arslan, ortaya çıkarılan mezarların Anadolu'daki Selçuklu devrine ait ilk mezar anıtları olabileceğini belirtti.
2021 yılı kazı çalışmaları esnasında Ani Katedrali'nin 30 metre güneybatısındaki alanda yürütülen kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan Selçuklu mezarları havadan görüntülendi.
“Selçuklu Mezarlığı olabileceği kanısına vardık”
Ani Örenyeri'nde kısa sürede yürütülen kazı çalışmalarından ortaya çıkan ve tarihçileri heyecanlandıran Selçuklu mezarları ile ilgili açıklamada bulunan Kafkas Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı ve Ani Örenyeri Kazı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Muhammet Arslan, “2021 yılı kazı çalışmalarımız kapsamında Ani Katedrali'nin hemen 30 metre güneybatısında bu alanda yaptığımız çalışmalarda yüzeydeki bazı kalıntı ve buluntulardan hareketle, bu alanın aslında bir mezarlık alanı olabileceğini düşüncesiyle çalışmalarımızı burada yoğunlaştırdık. Ve neticesinde de düşündüğümüz gibi burasının bir mezarlık alanı, hatta Selçuklular devrine ait bir mezarlık olabileceği kanısına vardık” dedi.
“3 farklı tipte mezar tipolojisine rastlamış olduk”
Kazılarda 3 farklı tipte mezar tipolojisine rastladıklarını ifade eden Arslan, “Tabi sadece mezarlık alanı değil, yine yüzeydeki kalıntı halinde duran bir kümbet kalıntımız vardı. Ancak planı ve mimarisi tam olarak bilinmemekteydi. Bu kümbeti de kazı çalışmasını gerçekleştirerek gün yüzüne çıkardık. Burada 3 farklı tipte mezar tipolojisine rastlamış olduk. Birincisi Selçuklunun klasik manada inşa ettiği işte kare kaide üzerinde sekizgen gövdesiyle bir kümbet yapısı, ikincisi bizim akıt mezar olarak nitelendirdiğimiz ve Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar gelen ve Anadolu'da da İslami usullerle uygulanan oda mezarları ki, bunların örneklerini özellikle Ahlat kazılarında sıkça karşımızı çıkmıştı. Üçüncü tip mezarlar ise sandukalı tipteki mezarlar, bunlarda yine altta dikdörtgen bir kaide üzerinde taş sanduka şeklinde inşa edilmiş mezarlar, tabi biz buradaki hem kümbet, hem de diğer mezarların Anadolu'daki Selçuklu devrine ait ilk mezar anıtları olabileceği üstünde durmaktayız. Zira biliyorsunuz Ani 1064 yılında Sultan Alparslan tarafından Anadolu'da fethedilen ilk yer olması hasebiyle buradaki her türden eserin, mezarlıkta dahil olmak üzere, her türden eserin Anadolu'da Selçuklu Türkleri için bir ilk olduğunu da vurgulamak gerekir” diye konuştu.
Ani Örenyeri'nde Ani Örenyeri Kazı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Muhammet Arslan nezaretinde 4 farklı noktada arkeoloji kazıları devam ediyor.
Işık Çapanoğlu
