Ankara
Türkiye Uluslararası Doğrudan Yatırım Stratejisi'nin küresel ekonominin ve yatırım hareketliliğinin yeniden yapılandığı ve öngörülebilirliğin azaldığı bir dönemde ülkeye uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY) alanında bir yol haritası sunacağı bildirildi.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi, "2021-2023 Türkiye Uluslararası Doğrudan Yatırım Stratejisi"ni yayımladı.
Stratejide, UDY'lerin sanayi, ticaret ve maliye politikalarının en önemli tamamlayıcı unsurlarından biri olduğu ifade edildi.
Son dönemde dünya ekonomisinin içinde bulunduğu dönüşüm ve belirsizlik sürecinde ülkeler arası yatırım çekme rekabetinin gün geçtikçe arttığına işaret edilen stratejide, Türkiye'nin bu süreçte ihtiyaç duyduğu katma değerli, bilgi yoğun ve nitelikli istihdam sağlayan yatırımların ülkeye kazandırılması için hedef odaklı bir UDY Stratejisi'nin 2023 yılı hedeflerine ulaşılmasında önemli katkılar sağlayacağı vurgulandı.
Türkiye UDY Stratejisi'nin mahiyeti, hedefleri ve bu hedeflere ulaÅŸmak için geliÅŸtirilen stratejileri itibarıyla 11. Kalkınma Planı (2019-23), Yeni Ekonomi Programı (2020-22), 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi ve 2023 Türkiye Ä°hracat Stratejisi ve Eylem Planı ile uyumlu ve bu temel politika dokümanlarının tamamlayıcısı niteliÄŸinde olduÄŸuna dikkati çekilen belgede, "Strateji, küresel ekonominin ve yatırım hareketliliÄŸinin yeniden yapılandığı ve öngörülebilirliÄŸin azaldığı bir dönemde Türkiye’ye uluslararası doÄŸrudan yatırımlar alanında bir yol haritası sunmaktadır." ifadelerine yer verildi.
Stratejinin bu dönemde Türkiye’nin UDY performansını hem nicelik (küresel UDY pazarından alınan pay) hem de nitelik (yatırımın katma deÄŸeri) özelinde artırmayı hedeflediÄŸine dikkati çekilen belgede, bu doÄŸrultuda stratejinin "yatırımcı odaklı", "nitelikli UDY için özelleÅŸmiÅŸ", "iÅŸ birliÄŸi ve koordinasyon ile öne çıkan ortak akıl" olmak üzere üç temel prensibe dayanarak geliÅŸtirildiÄŸi kaydedildi.
Belgede strateji hazırlık sürecinin, "Küresel ve Bölgesel UDY Pazarı ve Pazarın GeleceÄŸine Ä°liÅŸkin Temel EÄŸilim ve Beklentilerin Analizi", "Türkiye’nin UDY Performansı ve Türkiye Yatırım Ortamının SeçilmiÅŸ Ãœlkelerle KarşılaÅŸtırmalı Analizi", "Türkiye için Nitelikli UDY Tanımı, Hedef, Strateji ve Eylemlerin Belirlenmesi" olmak üzere üç ana aÅŸamadan oluÅŸtuÄŸu bilgisi verildi.
Yapılan çalışmalar sonucu stratejiye yön veren temel bulgular şöyle sıralandı:
"Küresel ve bölgesel pazar eÄŸilimleri UDY’nin orta vadeli geleceÄŸi için her zamankinden daha rekabetçi bir pazar yapısını iÅŸaret etmektedir. Türkiye, daralan UDY pazarında hem Orta ve DoÄŸu Avrupa ülkeleri hem de Almanya, ABD, Çin, BirleÅŸik Krallık ve Ä°talya gibi daha önce Türkiye'nin rakipleri olarak deÄŸerlendirilmeyen ülkelerle de rekabet halindedir. Küresel eÄŸilimler, uluslararası ÅŸirketlerin yatırım karar kriterlerini ve bu kriterlerin göreli ağırlıklarını deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. Strateji döneminde yatırımcıların ihtiyaçları ve küresel ölçekte deÄŸiÅŸen yatırım karar kriterlerinin dinamik bir ÅŸekilde takip edilmesi ve gerekli düzenlemelerin hayata geçirilmesi Türkiye’nin UDY performansında belirleyici olacaktır."
Öte yandan, Türkiye'nin yüksek teknolojili hizmet ve imalat yatırımlarında bölgesinde önemli bir yatırım destinasyonu olduğuna işaret edilen stratejide, ülkenin mevcut performansını koruyarak bilgi-yoğun, yüksek katma değerli yatırımlardaki pazar payını artırması için iki temel unsurun kritik öneme sahip olduğu belirtildi.
Bunlardan ilkinin destek mekanizmalarının yatırımcı geri bildirimleri ile ÅŸekillendirilmesi, ikincisinin de yatırım ortamının yatırım kararını kolaylaÅŸtırıcı ÅŸekilde geliÅŸtirilmesi olduÄŸu belirtilen stratejide, Türkiye’nin üretim ve ihracat odaklı uluslararası doÄŸrudan yatırımlarda rekabetçiliÄŸini koruması ve güçlendirmesi için iÅŸ ortamı, düzenleyici çerçeve tedarikçi altyapısını "Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları"na uyumlu hale getirmesinin kritik önem taşıdığı vurgulandı.
Küresel tedarik zincirlerinde (KTZ) beklenen kısalma eğilimleri ve bölgeselleşme senaryolarının, orta ve uzun vadede Türkiye için fırsat pencerelerini oluşturduğuna dikkat çekilen stratejide, yeni dönemde, ülkenin bölgesinin üretim ve dağıtım üssü olma rolünün güçlenmesinin beklendiği ifade edildi.
Türkiye'nin, jeostratejik konumu, uluslararası şirketlerin kurulu üretim kapasiteleri, güçlü insan kaynağı ve tedarikçi altyapısı ile yatırımcılara değer zincirlerini kurmalarını ve büyütmelerini sağlayacak güvenli bir liman sunduğu vurgulanan stratejide, şunlar kaydedildi:
"KTZ’deki dönüşümün Türkiye’ye vadettiÄŸi, bölgesinin üretim ve dağıtım üssü olma rolünü güçlendirecek üç temel fırsat penceresi öne çıkmaktadır. Birincisi, halihazırda Türkiye’de üretimi bulunmayan çokuluslu imalat sektörü ÅŸirketlerinin Türkiye’ye yatırım yapması, ikincisi mevcut yatırımcının geniÅŸleme türü yatırımlarla operasyonlarını büyütmesi ve daha yüksek katma deÄŸerli faaliyetlere yönelerek çeÅŸitlendirmesi ve üçüncüsü mevcut yatırımcıların yurtdışındaki tedarikçisi konumundaki ÅŸirketlerin Türkiye’ye yatırım yapması. Türkiye, bölgesine gelen geniÅŸleme türü yatırımlarda en yüksek performansı gösteren ülke konumundadır. Türkiye’nin mevcut yatırımcılar nezdinde sahip olduÄŸu olumlu algı, ülkeyi bölgesinde avantajlı bir konuma getirmektedir. Strateji döneminde yatırımcı memnuniyetini odaÄŸa koyan yaklaşımlarla mevcut yatırımcıların ülkemizdeki yatırımlarını geniÅŸletmeleri ve daha yüksek katma deÄŸerli alanlara yönelmelerinin desteklenmesi Türkiye’nin UDY performansı için kritik öneme sahiptir. Küresel ve bölgesel UDY pazarında artan rekabetçilik, ülkeler için UDY alanında odaklanma ve önceliklendirme ihtiyacını kuvvetlendirmektedir."
11 strateji ve 72 eylem tasarlandı
Stratejide, Türkiye’nin nitelikli UDY tanımına uygun 7 nitelikli uluslararası doÄŸrudan yatırım profili belirlendi. 2021-2023 döneminde küresel UDY pazarında beklenen daralma, KTZ’deki dönüşüm baskısı ile iklim ve sürdürülebilirliÄŸe iliÅŸkin endiÅŸeler çerçevesindeki konular 4 yatay eksen altında toplandı. Bunlara uyumlu olduÄŸu deÄŸerlendirilen yatırımlar da nitelikli UDY olarak deÄŸerlendirildi.
Strateji, nitelikli UDY profillerine uygun yatırımları önceliklendiren ancak diÄŸer yatırımları da dışlamayan bir yapıda kurgulanırken, temel hedef "Türkiye’nin küresel UDY pazarından aldığı payı nitelikli UDY profilleri özelinde performansını artırarak 2023 yılı itibarıyla yüzde 1,5’e çıkarmak" olarak belirlendi.
Türkiye’yi bu hedefe ulaÅŸtıracak 11 strateji ve bu stratejiler altında 72 eylem, ilgili kamu kurumlarıyla ve özel sektör temsilcileriyle birlikte tasarlandı.
