Polonya Anayasa Mahkemesi, Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki'nin AB hukuku ile ulusal yasaların çeliştiği durumlarda hangi yasanın üstün kabul edileceğinin nin belirlenmesi için yaptığı başvurusuyı bugün karara bağladı. Julia Przylebska başkanlığında toplanan yüksek mahkeme, AB yasalarının ulusal yasalardan üstün kabul edilmesinin Polonya anayasasına aykırı olduğuna hükmetti. Yüksek mahkeme, AB anlaşmalarındaki bazı maddelerin de anayasaya aykırı olduğunu belirtti. Polonya'yı bir kez daha AB kurumlarıyla karşı karşıya getirmesi beklenen Anayasa Mahkemesi'nin bugünkü kararına giden yol hükümetin Ulusal Yargı Konseyi (Krajowa Rada Sadownictwa) yasasında değişiklik yapmaya çalışmasıyla başladı. Polonya Yüksek İdare Mahkemesi, söz konusu değişiklikle Polonya Yüksek Mahkemesi'ne hakim olarak atanmak üzere Cumhurbaşkanı'na sunulacak aday isimler konusunda Ulusal Yargı Konseyi'nin etkin denetiminin devre dışı bırakıldığı, bu durumun AB hukukuna aykırı olduğu gerekçesiyle Avrupa Adalet Divanı'na başvurarak bu noktada ulusal yasayı mı yoksa AB yasalarını mı uymaları gerektiğini sordu. Avrupa Adalet Divanı ise geçtiğimiz Mart ayında açıkladığı kararında eğer ulusal yasada yapılan değişiklik AB yasalarına aykırı ise Yüksek İdare Mahkemesi'nin söz konusu değişikliğe uyma zorunluluğu bulunmadığına hükmetti.
"Hükümet ülkeyi Polexit'e götürüyor"
Bu gelişmenin ardından milliyetçi ve muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi hükümetinin Başbakanı Mateusz Morawiecki, söz konusu durumda Polonya yasalarının mı yoksa AB yasalarının mı üstün olduğunun belirlenmesi için Polonya Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulundu. Konuya ilişkin olarak bugüne kadar toplam 5 oturum gerçekleştiren Polonya Anayasa Mahkemesi bugünkü oturumunda AB hukukun ulusal hukuktan üstün kabul edilmesinin Polonya anayasasına aykırı olduğuna hükmetti. Ayrıca yüksek mahkeme Avrupa Birliği anlaşmalarındaki bazı maddelerin de Polonya anayasasına aykırı olduğunu belirtti. Üyelerinin çoğunluğu mevcut hükümet tarafından seçilmiş anayasa mahkemesinin kararı hükümet çevrelerinde memnuniyetle karşılanırken muhalefette ise tepkiye yol açtı. AB'ye girerken ülke olarak taahhütlerde bulunduklarını, yükümlülük üstlendiklerini belirten kimi siyasetçiler hükümeti ülkeyi Polexit'e (Polonya'yı AB'den çıkarmak) götürmekle suçladı.
Ebru Orhan
