Ankara
AA muhabirinin Hazine ve Maliye Bakanlığınca TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulan rapordan yaptığı derlemeye göre, ekonomide etkinlik ve verimlilik artışı temelinde etkin bir piyasa mekanizması oluşturulması amacıyla özelleştirme uygulamalarına devam edilecek.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen özelleştirme uygulamalarıyla başta petrokimya, demir-çelik, petrol rafinerisi, alkol-tütün ve elektrik dağıtımı olmak üzere birçok sektörden devlet tamamen çekilirken, elektrik üretim, telekomünikasyon, bankacılık-sigortacılık, hava taşımacılığı, liman işletmeciliği gibi sektörlerde ise payını azalttı.
Böylelikle hem bu sektörlerde serbestleşme sağlandı hem de kamu giderlerinde tasarruf sağlanarak gelir elde edildi.
Enerji özelleştirmeleri
Elektrik dağıtım sektöründe özel sektörün payı yüzde 100’e ulaşırken, elektrik üretim sektörü özelleştirmelerinin başladığı 2008 yılında kurulu güç 42 bin megavat iken bugün itibarıyla 93,9 bin megavat oldu. Aynı dönemde kurulu güç tarafında özel sektörün payı yüzde 47,2’den yüzde 77,8’e yükselirken, üretim tarafında özel sektörün payı yüzde 81’e ulaştı.
Yerli kömür kaynaklarının termik santral kurma şartıyla özelleştirme ihalesi de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile koordineli şekilde yürütülüyor.
Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ’ye (Türkşeker) ait 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesiyle sektörde yüzde 56 olan kamu payı yüzde 35’e düştü. Gerçekleştirilen özelleştirme uygulamaları sonrasında devletin regülasyonu altındaki sektörde daha rekabetçi bir piyasa oluştu, kanunlar ve sözleşmelerle fabrikalarda şeker, fabrika hinterlantlarında ise şeker pancarı üretimi korundu.
Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek yatırımlarla uluslararası standartların yakalanması ve kapasite artışlarının gerçekleştirilebilmesi, yat limanı projeleriyle ülke yat kapasitesinin artırılması ve yat turizmi alanında bir cazibe merkezi oluşturulması amaçlarıyla limancılık sektöründe de özelleştirme çalışmalarını sürdürülüyor.
Özelleştirme uygulamalarının temel amaçlarından "ekonomide verimliliği artırmak" ilkesi çerçevesinde atıl kamu taşınmazlarına azami şekilde katma değer katılarak şeffaf ve rekabetçi bir ortamda ekonomiye kazandırılmasına devam edilecek.
Ölçüler ve Ayar Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilen periyodik muayene hizmetlerinde bağımsız, nitelikli, profesyonel ve teknik olarak yeterli bir muayene standardının oluşturulması amacıyla özelleştirme hazırlığı yürütülüyor.
Özelleştirme uygulamalarının başladığı tarihten bu yılın ekim ayı sonuna kadar toplam 70,4 milyar dolar satış-devir uygulaması gerçekleştirildi. Bu yıl genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Hazine hesabına 3,2 milyar lira aktarıldı. Yıl sonu itibarıyla bu rakamın 4,4 milyar liraya ulaşması bekleniyor.
Gelecek dönemde de halka arz dahil yeni ve alternatif modeller kullanarak uzun vadeli sektörel öncelikler ve belirlenmiş bir program çerçevesinde, özelleştirilme potansiyeli olan yeni şirket ve varlıkları portföye dahil ederek bu uygulamalara devam edilecek.
Gelecek yıl için 10 milyar lira hedefi
2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan bilgilere göre de gelecek yıl Özelleştirme Fonunun 10 milyar lira tutarında özelleştirme geliri elde etmesi bekleniyor.
Bu kapsamda, Derbent, Çamlıca-1, Tortum, Çal ve Girlevik-2 hidroelektrik santrallerinin özelleştirme hazırlık işlemleri tamamlanarak ihale ilanı için gerekli çalışmalar yapılacak. Gebze Dilovası Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali’nin özelleştirme faaliyetleri yürütülecek. Güllük Liman Sahası’nın özelleştirme işlemleri tamamlanacak. Tekirdağ Marmara Ereğlisi taşınmazlarının ihale ilanı için ihtiyaç duyulan çalışmalar yapılacak. Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı’nın özelleştirme hazırlık işlemleri tamamlanarak ihale ilanı için gerekli adımlar atılacak.
