Ankara
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade yazılı açıklamasında, İran'ın metal uranyum üretmek için çalışmalara başlamasından "derin endişe" duyduklarını açıklayan nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları Fransa, Almanya ve İngiltere'ye tepki gösterdi.
Açıklamasında, Tahran Araştırma Reaktörü için geliştirilmesi planlanan yakıt hakkında Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nı (UAEA) iki yıl önce ve yakın zamanda olmak üzere iki defa bilgilendirdiklerini aktaran Hatibzade, İsfahan kentindeki metal uranyum tesisi hakkında da gerekli hazırlıkların ardından UAEA'nın bilgilendirileceğini kaydetti.
Hatibzade, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Metal uranyumun barışçıl kullanımları da var ve şu anda bazı ülkeler reaktörleri için metal uranyum bazlı yakıt kullanıyor. Bu konu, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT) ve ülkelerin güvenlik politikalarıyla çelişmiyor. Bu teknoloji, hastalarına en kaliteli radyofarmasötikleri sağlamak zorunda olan İran için bir gereklilik olarak tamamen insani ve barışçıl amaçlara sahiptir."
İran'ın UAEA Daimi Temsilcisi Kazım Garibabadi, 13 Ocak'ta nükleer bir yakıt türü için araştırma ve geliştirme çalışmalarının başlamasına ilişkin UAEA'yı bilgilendirdiklerini ve ilk aşamada metal uranyum üretmek için doğal uranyum kullanacaklarını duyurmuştu.
E3 olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları Fransa, Almanya ve İngiltere'nin dışişleri bakanlıkları sözcüleri tarafından 16 Ocak'ta konuya ilişkin yapılan ortak yazılı açıklamada, İran'ın metal uranyum üretimi için çalışmalara başlamasından derin endişe duyulduğu ifade edilmişti. Açıklamada, metal uranyumun potansiyel olarak ciddi askeri etkileri olduğu belirtilmişti.
Uzmanlar, metal uranyumunu nükleer silah yapımında da kullanıldığı için çok hassas bir konu olarak değerlendiriyor.
İran ile 2015'te imzalanan ve nükleer anlaşma olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP), İran’ın plütonyum veya uranyum metalürjisi üzerinde araştırma ve geliştirme yapmasına izin vermiyor. Tahran yönetimi ise nükleer anlaşmadan çekilen ABD'nin yaptırımlarına karşı anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütlerini askıya aldığını duyurmuştu.
