22-12-2015 11:03
Özel Sani Konukoğlu Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Rezan Harman kış aylarında neredeyse tüm insanların yakalandığı ancak pek de önemsenmeyen gribin, birçok farklı hastalığı tetikleyebileceğinden ciddiye alınması gereken bir hastalık olduğunu söyledi.
Gribe ’İnfluenza’ adı verilen bir virüsün neden olduğunu hatırlatan Dr. Harman, gribin ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığı olduğunu ifade etti. Çok kolay ve hızlı bulaşan gribin, influenza virüslerinin yol açtığı, akut üst solunum yolu enfeksiyonu semptomları ile başlayan bir hastalık olduğunu anlatan Dr. Harman, “Hastalığa grip adı da verilmekle birlikte, diğer virüslerin yaptığı üst solunum yolu enfeksiyonlarına da toplumda grip denilmektedir. Bu durum hastalığın diğer üst solunum yolu enfeksiyonları ile karıştırılmasına neden olmaktadır” diyerek teşhisin önemine dikkat çekti. Gribin yayılımını engellemek açısından grip aşısının taşıdığı öneme de değinen Dr. Harman, “Gribin ağır seyretme ihtimali olan risk gruplarını hastalıktan korumak,hastalığın şiddetini ve ölümleri engellemek, toplumda verilmesi gereken zorunlu hizmetlerin kesintisiz sürdürülmesini sağlamak amacıyla aşı uygulanmaktadır” diye konuştu.
Dr. Harman, mutlaka grip aşısı yaptırması gereken risk grupları hakkında da bilgi verdi. Harman, “Hacı adayları, sağlık çalışanları, gebeler ile doğum veya düşük yapmış ilk 15 gündeki kadınlar, 6-59 ay çocuklar, diyabet, kronik akciğer hastalığı, bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar gibi kronikhastalık nedeniyle risk taşıyan 5-64 yaş grubu kişiler, okul öncesi, ilk ve orta öğretim ve üniversite öğrencileri, 65 yaş üstü kronik hastalığı olanlar, Silahlı Kuvvetler mensupları, kolluk kuvvetleri (Emniyet, Jandarma), 5-24 yaş arası geri kalan tüm nüfus” dedi.
Dünyada halen üç tip aşı üretildiğini kaydeden Dr. Harman, aşıların ise İnaktifadjuvanlı, inaktifadjuvansız ve canlı attenue (hastalık yapıcı etkisi zayıflatılmış) sprey aşı olduğuna vurgu yaptı. Dr. Harman, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu’nun aldığı karar gereğince ülkemizde gebeler hariç tüm hedef gruplara adjuvanlı aşı uygulanacağını ifade etti.
Adjuvan’ı “Aşıların içine bağışıklık sisteminin verdiği yanıtı artırmak için eklenen ’yardımcı maddeler’ olduğunu ifade eden Dr. Harman, bu maddenin bir doz aşıdaki virüs içeriğinin 2-8 kat azalmasını sağladığını ve 80 yıldan buyana birçok aşıda kullanıldığını kaydetti. Grip aşısının yardımcı madde olarak ’skualen’ içerdiğini kaydeden Dr. Harman, “Skualen,insanlarda, hayvanlarda ve bitkilerde bulunan doğal bir maddedir. Balık yağında, zeytinyağında, kozmetiklerde ve bazı reçetesiz satılan ilaçlarda bulunur.Aşı üretiminde kullanılan skualen köpek balıklarından elde edilmektedir” şeklinde konuştu. Aşı yapıldıktan 8-10 gün sonra koruyucu etkisinin başladığını anlatan Dr. Harman, 2 hafta sonra da tam koruma sağlandığını bildirdi.
Aşının 10 yaş ve üzerindeki kişilere tek doz olarak uygulandığını söyleyen Dr. Harman, 6 ay ve altındaki bebeklere aşı uygulanmadığını, emzirme döneminde ise aşı yapılabileceğini kaydetti. Grip aşısının gebelikte zararlı olup olmadığına dair çalışmalar yapıldığını anımsatan Dr. Harman, “Gerek canlı gerekadjuvanlı veya adjuvansız aşılar ile hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda gebelik, bebeğin anne karnındaki gelişimi, doğum ya da doğum sonrası gelişimi üzerine doğrudan ya da dolaylı zararlı bir etkiye ilişkin kanıt saptanmamıştır.Dünya Sağlık Örgütü’nün aşı konusundaki Uzmanlar Komitesi pandemik A (H1N1) 2009 aşılarının gebelerde uygulanabileceğine ilişkin bir karar almıştır” ifadelerine yer verdi. Grip aşısının 20. haftadan ileri gebeliklerde güvenilir olduğunu belirten Dr. Harman, 20. haftadan erken gebeliklerde de herhangi istenmeyen bir etkinin tespit edilmediğini kaydetti.20. haftadan önceki gebeliklerde aşının kişinin yazılı onayı ile uygulandığını hatırlatan Dr. Harman, “Gebeler için adjuvansız aşı temin edilmesi öngörülmüştür. Gebelere adjuvansız aşıuygulamasına 2009 yılı Aralık ayında başlanmıştır” dedi.
Dr. Harman, aşı uygulanmayacak risk gruplarındakiler ile daha önceki aşıda alerjisi gelişenler ile yumurtaya karşı alerjisi olanlara aşının yapılmaması gerektiğini, yüksek ateş bulunanlarda ise aşının ertelenmesi gerekliliğini ifade etti. Dr. Harman, aşı uygulanan bölgede kızarıklık, şişlik, ağrı, morluk, vücut kırıklığı, yorgunluk, baş ağrısı,terleme, titreme, kas ağrısı gibi yan etkilerin görülebileceğini kaydederek, yan etkilerin genellikle aşıdan sonraki birkaç günde içerisinde kendiliğinden düzeldiğini de sözlerine ekledi.
Gribe ’İnfluenza’ adı verilen bir virüsün neden olduğunu hatırlatan Dr. Harman, gribin ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığı olduğunu ifade etti. Çok kolay ve hızlı bulaşan gribin, influenza virüslerinin yol açtığı, akut üst solunum yolu enfeksiyonu semptomları ile başlayan bir hastalık olduğunu anlatan Dr. Harman, “Hastalığa grip adı da verilmekle birlikte, diğer virüslerin yaptığı üst solunum yolu enfeksiyonlarına da toplumda grip denilmektedir. Bu durum hastalığın diğer üst solunum yolu enfeksiyonları ile karıştırılmasına neden olmaktadır” diyerek teşhisin önemine dikkat çekti. Gribin yayılımını engellemek açısından grip aşısının taşıdığı öneme de değinen Dr. Harman, “Gribin ağır seyretme ihtimali olan risk gruplarını hastalıktan korumak,hastalığın şiddetini ve ölümleri engellemek, toplumda verilmesi gereken zorunlu hizmetlerin kesintisiz sürdürülmesini sağlamak amacıyla aşı uygulanmaktadır” diye konuştu.
Dr. Harman, mutlaka grip aşısı yaptırması gereken risk grupları hakkında da bilgi verdi. Harman, “Hacı adayları, sağlık çalışanları, gebeler ile doğum veya düşük yapmış ilk 15 gündeki kadınlar, 6-59 ay çocuklar, diyabet, kronik akciğer hastalığı, bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar gibi kronikhastalık nedeniyle risk taşıyan 5-64 yaş grubu kişiler, okul öncesi, ilk ve orta öğretim ve üniversite öğrencileri, 65 yaş üstü kronik hastalığı olanlar, Silahlı Kuvvetler mensupları, kolluk kuvvetleri (Emniyet, Jandarma), 5-24 yaş arası geri kalan tüm nüfus” dedi.
DÜNYADAKİ AŞI TİPLERİ
Dünyada halen üç tip aşı üretildiğini kaydeden Dr. Harman, aşıların ise İnaktifadjuvanlı, inaktifadjuvansız ve canlı attenue (hastalık yapıcı etkisi zayıflatılmış) sprey aşı olduğuna vurgu yaptı. Dr. Harman, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu’nun aldığı karar gereğince ülkemizde gebeler hariç tüm hedef gruplara adjuvanlı aşı uygulanacağını ifade etti.
ADJUVAN NEDİR
Adjuvan’ı “Aşıların içine bağışıklık sisteminin verdiği yanıtı artırmak için eklenen ’yardımcı maddeler’ olduğunu ifade eden Dr. Harman, bu maddenin bir doz aşıdaki virüs içeriğinin 2-8 kat azalmasını sağladığını ve 80 yıldan buyana birçok aşıda kullanıldığını kaydetti. Grip aşısının yardımcı madde olarak ’skualen’ içerdiğini kaydeden Dr. Harman, “Skualen,insanlarda, hayvanlarda ve bitkilerde bulunan doğal bir maddedir. Balık yağında, zeytinyağında, kozmetiklerde ve bazı reçetesiz satılan ilaçlarda bulunur.Aşı üretiminde kullanılan skualen köpek balıklarından elde edilmektedir” şeklinde konuştu. Aşı yapıldıktan 8-10 gün sonra koruyucu etkisinin başladığını anlatan Dr. Harman, 2 hafta sonra da tam koruma sağlandığını bildirdi.
AŞI NASIL UYGULANIR
Aşının 10 yaş ve üzerindeki kişilere tek doz olarak uygulandığını söyleyen Dr. Harman, 6 ay ve altındaki bebeklere aşı uygulanmadığını, emzirme döneminde ise aşı yapılabileceğini kaydetti. Grip aşısının gebelikte zararlı olup olmadığına dair çalışmalar yapıldığını anımsatan Dr. Harman, “Gerek canlı gerekadjuvanlı veya adjuvansız aşılar ile hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda gebelik, bebeğin anne karnındaki gelişimi, doğum ya da doğum sonrası gelişimi üzerine doğrudan ya da dolaylı zararlı bir etkiye ilişkin kanıt saptanmamıştır.Dünya Sağlık Örgütü’nün aşı konusundaki Uzmanlar Komitesi pandemik A (H1N1) 2009 aşılarının gebelerde uygulanabileceğine ilişkin bir karar almıştır” ifadelerine yer verdi. Grip aşısının 20. haftadan ileri gebeliklerde güvenilir olduğunu belirten Dr. Harman, 20. haftadan erken gebeliklerde de herhangi istenmeyen bir etkinin tespit edilmediğini kaydetti.20. haftadan önceki gebeliklerde aşının kişinin yazılı onayı ile uygulandığını hatırlatan Dr. Harman, “Gebeler için adjuvansız aşı temin edilmesi öngörülmüştür. Gebelere adjuvansız aşıuygulamasına 2009 yılı Aralık ayında başlanmıştır” dedi.
AŞININ YAN ETKİLERİ
Dr. Harman, aşı uygulanmayacak risk gruplarındakiler ile daha önceki aşıda alerjisi gelişenler ile yumurtaya karşı alerjisi olanlara aşının yapılmaması gerektiğini, yüksek ateş bulunanlarda ise aşının ertelenmesi gerekliliğini ifade etti. Dr. Harman, aşı uygulanan bölgede kızarıklık, şişlik, ağrı, morluk, vücut kırıklığı, yorgunluk, baş ağrısı,terleme, titreme, kas ağrısı gibi yan etkilerin görülebileceğini kaydederek, yan etkilerin genellikle aşıdan sonraki birkaç günde içerisinde kendiliğinden düzeldiğini de sözlerine ekledi.
