Istanbul
Emtia piyasalarında oynaklık devam ederken, fiyatlamaların zorlaşması ekonomik aktiviteye ilişkin endişelere neden oluyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere merkez bankalarının "şahinleşen" politikaları, Rusya-Ukrayna savaşında çatışmaların şiddetlenebileceği ihtimali ve Çin'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında artmaya devam eden vaka sayıları, emtia piyasası üzerinde etkili olmaya devam ediyor.
Emtia piyasasında geçen hafta sert fiyat hareketlerinin olduğu dalgalı bir seyir izlendi.
ABD'de yüzde 8,5 ile 1981'den bu yana en güçlü yıllık yükselişini kaydeden Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) Fed'i daha da "şahinleştirebileceği" endişesi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "Ukrayna tarafının Rusya ile İstanbul'da yaptığı müzakereler sonucunda varılan anlaşmaları reddettiğini" söylemesinin ardından emtia piyasalarındaki oynaklık geçen hafta da devam etti.
Jeopolitik riskler emtia fiyatlarını bir taraftan yukarı yönlü etkilerken, diğer taraftan, dünyanın önde gelen merkez bankalarının para politikalarına ilişkin açıklamaları fiyatları baskılıyor.
Emtia piyasasında fiyatlamaların zorlaşması, küresel çapta ekonomik aktivitede endişelere neden oluyor.
Analistler, Fed yetkililerinin "şahin" yönlendirmelerine devam ettiğini belirterek, tahvil piyasalarında Fed'in mayıstaki toplantıda 50 baz puan faiz artırma ihtimalinin yüzde 91 seviyesine çıktığını söyledi.
Altının ons fiyatı 1.970 doları aştı
Geçen hafta altın yüzde 1,3, gümüş yüzde 3,5 ve platin 1,7 yüzde değer kazanırken, paladyum yüzde 2,2 değer kaybetti.
Artan risk algısıyla altının ons fiyatı 1.970 doları aştı. Altının onsu, geçen hafta Rusya-Ukrayna savaşı ve hızlanan enflasyon artışı nedeniyle güvenli varlıklara gelen talep sonucu 1.980 doların üzerine çıkarak bir ayın zirvesine yaklaştı.
ABD ve Batılı ülkeler tarafından yeni yaptırımların açıklanması sonrası artan tedarik zincirine ilişkin endişelerle bir önceki hafta sert yükselişlerin görüldüğü paladyuma geçen hafta satışlar hakim oldu.
Tezgah üstü piyasada geçen hafta bakır yüzde 0,2, alüminyum yüzde 2,6 ve nikel yüzde 2,9 değer kaybederken, kurşun yüzde 1,1 ve çinko yüzde 4,7 artış kaydetti.
Analistler, Çin'de Kovid-19 vakalarının artması ve kısıtlamalara gidilmesiyle martta metaller başta olmak üzere emtia ihracatında düşüş görüldüğünü söyledi.
Çinko fiyatları, Çin'de üretimin düşmesi ve Avrupa'da rekor düzeyde seyreden yüksek enerji fiyatları nedeniyle arz endişelerinin baş göstermesi sonucu geçen hafta arttı.
Doğal gaz yaklaşık 13 yılın zirvesini gördü
Geçen hafta enerji emtialarında sert yükselişler görüldü.
Geçen haftayı yüzde 16,3 yükselişle tamamlayan New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz, 7,346 dolarla Kasım 2008'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
ABD'de geçen hafta doğal gaz depolamalarının beklenenden az olması ve üretimdeki düşüş fiyatlarda sert yükselişi beraberinde getirdi.
Brent petrol yüzde 8,6 artış kaydetti. Fiyatlardaki yükselişte, küresel petrol piyasalarında artan arz endişeleri etkili oldu.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının 11 Nisan'da Lüksemburg'daki toplantısı sonrası, Rusya'ya yönelik petrol ve gaza yaptırımlar dahil olmak üzere her şeyin masada olduğunu ancak bir karar alınmadığını açıklamıştı.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü Genel Sekreteri Muhammed Barkindo'nun AB yetkililerine yönelik, "Rusya'ya uygulanan ambargoların büyük bir arz şoku yaratacağı ve Rusya'nın piyasaya sağladığı hacmin alternatifinin bulunamayacağı" açıklamalarına ilişkin haber akışı da fiyatların yükselişini tetikledi.
Rusya'nın Ukrayna ile müzakerelerde "çıkmaza girildiği" açıklamaları da arz endişelerini tetikledi.
Dalga boyu tarım emtialarında da yükseldi
Tarım emtialarında da geçen hafta sert hareketler gözlemlendi.
New York Ticaret Borsası'nda işlem gören temmuz vadeli pamuk 1,4478 dolar, Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören mısır da 7,86 dolarla Eylül 2012'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Pamuk, haftayı yüzde 8 ve mısır yüzde 3 yükselişle tamamladı.
Mısır, bu sabah Eylül 2012'den bu yana gördüğü en yüksek seviyeyi 7,90 dolara taşıdı.
ABD'de haftalık pamuk ihracatının yükselmesi sonucu talebin artacağına yönelik öngörülerle pamuk yükselişe geçerken, Ukrayna'da ekim ve hasadın olumsuz etkilenmesi ile tedarikin durma noktasına gelmesi ve ABD'de yaşanan soğuk hava dalgasının ekim sürecini yavaşlatacağı endişeleri mısır fiyatlarını yukarı yönlü etkiledi.
Analistler, mısırda hava koşullarından kaynaklı sıkıntıların devam etmesi durumunda 8 dolar seviyelerinin söz konusu olabileceğini vurguladı.
Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 4,3 ve pirinç yüzde 2,6 artış kaydederken, soya fasulyesi 1,5 yüzde değer kaybetti.
ICE piyasasında ise kahve yüzde 3,6, şeker yüzde 0,9 ve kakao yüzde 2 değer kaybetti.
Analistler, kahve üreticilerinin 2022'nin zor bir yıl olacağını öngördüğünü belirterek, talebe yönelik endişelerle kahvede düşüşler gözlemlendiğini aktardı.
"ABD'de sıcak ve kurak bir hava yaşanması, pamuk arzına yönelik endişeleri artırıyor"
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir taraftan Rusya-Ukrayna savaşı, diğer taraftan yüksek petrol fiyatlarının mısır fiyatlarında alıcıların güçlü kalmasına yol açtığını belirtti.
ABD'de sıcak ve kurak bir hava yaşanmasının pamuk arzına yönelik endişeleri artırdığını vurgulayan Ergezen, bunun yanı sıra yüksek petrol fiyatlarının pamuğa olan talebi artıracağı beklentisi doğurduğunu, alternatif ürünlerin maliyetinin yükseldiğini kaydetti.
Pirinç fiyatlarındaki artışa işaret eden Ergezen, Uzak Doğu'da kapanmaların artması ile pirinç fiyatlarında yeniden yükseliş görüldüğünü söyledi. Pirinç üretimi ve talebinin en yüksek olduğu bölgenin Uzak Doğu olduğuna işaret eden Ergezen, bu nedenle kapanmaların fiyatlar üzerinde etkili olduğunu aktardı.
Şeker ve kahvenin geçen haftayı düşüşle tamamladığını bildiren Ergezen, Rusya-Ukrayna savaşının etkilerinin şeker ve kahve piyasasında da hissedildiğini ifade etti.
Ergezen, "Talebin azalacağı endişeleri hakim. Bunun yanı sıra Uzak Doğu'daki kapanmalar nedeniyle de talep endişeleri artıyor." dedi.
