Malatya İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde araştırma görevlisi olan Murat Toptaş, 2019 yılında orman ve petrol boru hatlarında çıkacak yangınları söndürmek için ‘Yangın Söndürme Bombası' geliştirmişti. Toptaş, dünyada benzeri olmayan projeyle ilgi odağı olmuş ve TÜBİTAK tarafından yapılan yarışmada dereceye girmişti. İçerisinde yangın söndürmede oldukça etkili olan bor minerali malzeme içeren 180 kilogram ağırlığındaki bombanın prototiplerinin üretim aşamasına gelindi.
Devasa yangınlarda kullanılmak üzere geliştirildi
Yangın söndürme bombasının yaşanacak devasa yangınlarda kullanılmak üzere geliştirildiğini belirten Toptaş, “Akıllı yangın söndürme mühimmatı olarak başlattığımız ve yangın söndürme bombası olarak bilinen projenin yürütücüsüyüm. Bu proje, 2019 yılında orman yangınlarında, mühimmat depolarında meydana gelen yangınlarda ve petrol ile gaz boru hatlarında ortaya çıkması muhtemel yangınlarda kullanılmak üzere geliştirildi. TÜBİTAK tarafından projemiz ödüllendirildi. 2019 yılından itibaren projenin itibaren projenin üzerinde çalışmaya devam ettik. Projeyle ilgili sayısal analizler, akış analizleri benzeri çalışmalarımızı bitirip bunları bilimsel yayın olarak yayınladık. Aynı zamanda çalışmanın uluslararası kongrelerde sunumları yapıldı” dedi.
“Ürün en mükemmel hale geldiği anda kullanıma geçebilecek”
Projenin prototiplerinin üretim aşamasına gelindiğini ve projeye Japonya, İsviçre başta olmak üzere yurt dışından yoğun ilgi olduğunu belirten Toptaş, “Bu tür yangınların küresel ısınmaya bağlı olarak çoğalacağını öngörmüştük. Projede; kavramsal tasarımlarımız bitti, sayısal analizlerimiz bitti ve artık proje özel veya devlet desteğiyle prototiplerinin üretim aşamasında. Yani test prototipleri üretilip, kontrollü yangınlar çıkarılacak ve bu yangınlara bu prototipler atılarak bize geri dönüş sağlanacak. Geliştirilmesi gereken bir şey varsa biz üzerine tekrar ekleyeceğiz. Ürün en mükemmel hale geldiği anda kullanıma geçebilecek. Projeye devlet kurumlarının ve özel firmaları çok yoğun bir ilgisi var. Aynı zamanda yurt dışından da telefonlar alıyoruz. Japonya'dan, İsviçre'den bu ürünle ilgili ve geliştirilmesiyle ilgili. Bazı teklifler oluyor. 2 yıl bu tür projeler için çok kısa bir zaman. Biz bu zaman aralığında elimizden geleni yaptık. Bu noktaya kadar getirdik. Bundan sonrası özel sektör ve devletin elinde” ifadelerini kullandı.
450 derece sıcaklıktaki yangın 10 saniyede kontrol altına alınacak
Yangın söndürme bombasının içerisinde yer alan bor mineralli özel malzemeyle 450 derece sıcaklığa ulaşan yangınların 10 saniye gibi kısa bir sürede kontrol altına alınacağını belirten Toptaş, “Mevcut yangınlara uçaklar, helikopterler taşıma suyla bir takım kimyasalı yangınların üzerine bırakmaya çalışıyor. Hava direnci ve ısınan hava akımıyla bu malzemeler doğru miktarda doğru yere düşmüyor. Aynı zamanda bunların söndürücü özelliği oluyor ama soğutucu özelliği olmuyor. Şimdi bu bombanın içerisin de bor minerali oldukça kıymetli ve yerli bir firma tarafından üretilen özel bir malzeme mevcut. Bu malzeme 400-450 derece sıcaklıklara ulaşan yangınları 10 saniye gibi bir kısa zaman aralığında oda sıcaklığına düşürme potansiyeline sahip. Aynı zamanda bunlar söndürücü malzemeyi paket halde yangının olduğu merkeze gönderme özelliğine sahip” dedi.
Sosyal medya üzerinde projeyle ilgili yapılan provokasyonlara tepki gösteren Toptaş, yangın söndürme bombasının ülkemizde geliştirilmeye devam ettiğini vurgulayarak, “Projenin satıldığı ile ilgili söylentiler var. Proje ülkemize ait, geliştirilmeye devam ediyor. Bizim ismimizle sahte sosyal medya hesapları oluşturulmuş ve bombayla ilgili sorulan sorulara biz cevap veriyormuşuz gibi cevaplar veriliyor. Projenin işe yaramadığını gördüğümüz gibi şeyler yazılıyor bunların hiçbiri doğru değil. Çalışmalarımıza devam ediyoruz. Halkımız bu projeden ümidini kesmesin biz çalışmalarımızı devam ettiriyoruz, bu mühimmat öyle yada böyle hayata geçecek. Test ve sertifikasyon süreci biraz uzun sürüyor olabilir, sürecektir de ama biz burada olması gereken bir iş planı konusunda yanlış bir şey yapmadan sonlandırmaya çalışıyoruz. Bu ürünle ilgili firmalarla görüşmelerimiz devam ediyor inşallah yakın bir zamanda seri üretimini de göreceksiniz. Dünyada buna benzer bir ürünün kullanımı yok” şeklinde konuştu.
“Proje imalat aşamasına girmiş bulunmaktadır”
İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde öğretim üyesi olarak görev yapan ve projede danışmanlık görevini yürüten Prof. Dr. Mehmet Yılmaz, yangın söndürme bombasının prototiplerinin üretilmesi aşamasına gelindiğini belirterek, “Yangın söndürme bombası diğer bir adıyla akıllı yangın söndürme mühimmatı olarak geliştirdiğimiz bu projeyi 2019 yılında Murat Toptaş ile birlikte geliştirdik. TÜBİTAK üniversiteler arası öğrenci yarışmasında Türkiye 2'ncisi oldu. O aşamadan itibaren teknik olarak çeşitli araştırmalarımızı yaptık. Şuanda bu yangın söndürme bombası orman yangınları ve meskun mahal dışındaki yangınlar için geliştirilmiş ve prototip üretilmeye aşamasına gelmiş bulunmaktadır. Küresel ısınmanın dünya çapında yangın sayısının aldığı bir ortamda, maalesef ülkemizi de son bir haftadır çok sayıda yangın meydana gelmektedir. Bu projenin önemini ortaya koymakta. Bu aşamada proje imalat aşamasına girmiş bulunmaktadır” şeklinde konuştu.Veysel Korkmaz - Hatice Yetmen
