Bişkek
Doğu ile Batı Arasında Anadolu Kültür Projeleri Platformu ve Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Derneği iş birliğiyle Kırgız yazar Cengiz Aytmatov anısına toplanan forum, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın himayesinde, Türk Dünyası Belediyeler Birliği ve Yunus Emre Enstitüsü'nün desteğiyle düzenlendi.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadele kapsamındaki önlemlere uygun hazırlanan foruma, Doğu Batı Arasında Anadolu Kültür Projeleri Platformu Koordinatörü Ömer Erdoğan, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ruslan Kazakbayev, Kültür, Enformasyon ve Turizm Bakan Yardımcısı Kayrat İmanaliyev, Türkiye'nin Bişkek Büyükelçiliği Kültür ve Tanıtma Müşaviri Doç. Dr. Nuri Şimşekler, merhum yazarın oğulları Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu Derneği Başkanı Askar Aytmatov ve Cengiz Aytmatov Müze Müdürü Eldar Aytmatov, eski Başbakan Amangeldi Muraliyev, eski Başbakan Yardımcısı Cumagül Saadanbekov, bilim, siyaset ve medya dünyası temsilcileri katıldı.
Foruma, Türkiye Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, Türkiye'nin Bişkek Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat, Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev, AK Parti Ankara Milletvekili, Dışişleri Komisyonu Üyesi ve Asya Parlamenter Asamblesi Türk Grubu Başkanı Asuman Erdoğan, Türk Dünyası Belediyeler Birliği Başkanı ve Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Tekin ve Maarif Vakfı Mütevelli Başkanı Prof. Dr. Birol Akgün, çevrimiçi katılarak sunum yaptı.
Bişkek Hyatt Regency Oteli Konferans Salonu'nda "Devlet ve Siyaset Adamı Cengiz Aytmatov" temasıyla düzenlenen forumun açılış töreninde merhumun anısına saygı duruşu ile Kırgızistan ve Türkiye milli marşları okundu.
Forumun başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Uluslararası 4. Issık Göl Forumu'na hitap ettiği video mesajı yayımlandı.
Erdoğan mesajında, Cengiz Aytmatov'un eserleriyle Kırgızistan'ı, Kırgızları, Kırgız kültürünü ve tarihini tüm dünyaya tanıttığını belirterek, "Gelecek nesillere eserlerini miras bırakan Aytmatov, hayat hikayesi ile üzerinde uzun uzun durulmaya hak eden bir şahsiyettir." dedi.
Forumun açılış konuşmasını yapan Doğu Batı Arasında Anadolu Kültür Projeleri Platformu Koordinatörü Ömer Erdoğan, 12 Aralık'ın Aymatov'un doğum günü olduğunu anımsatarak, "Bizler 11 Aralık'ta Aytmatov'un manevi huzurunda, emanet bıraktığı mirasını ihya ederken, öte yandan Cengiz Aytmatov Uluslararası 4. Issık Göl Forumu'nun Açılış Oturumu'nu gerçekleştiriyoruz." ifadesini kullandı.
Erdoğan, Aytmatov'un Kırgızistan'ın olduğu kadar Türkiye'nin de büyüğü olduğunu belirterek, "Cengiz Aytmatov ile toplum, kültür, gönül ve devletler arasında bir gelecek köprüsünü kurmak istiyoruz. Çağımız birlik ve dayanışma çağıdır. Birlik ve kardeş olmamamız için hiçbir sebep yoktur. Aksine sayısız sebepler vardır. Kardeşliğimizi bütün dünyaya gösterelim." diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Kazakbayev ise Uluslararası Issık Göl Forumu'nun Cengiz Aytmatov'dan gelecek nesillere miras bırakıldığını aktardı.
Kazakbayev, Kırgızistan'ın dünya ülkeleri arasındaki ilişkilerine katkı sağlayan Aytmatov'un güçlü bir köprü oluşturduğunu söyledi.
Aytmatov'un oğlu Eldar Aytmatov da babasının adına ve eserlerinin tanıtımına en çok Türkiye devletinin ve halkının katkı sağladığını belirterek, "Türkiye'de babasının adını taşıyan çok sayıda park ve sokaklar var. Dünyada bir tek Türkiye devleti ve TÜRKSOY, babamı Nobel'e aday gösterdi. Bunu ülkemiz yapmalıydı. Bunun için kardeş Türkiye devletine yürekten teşekkür ediyorum." dedi.
Cengiz Aytmatov'un Kırgız halkının düşüncelerine yön veren bir yazar olduğunu aktaran Türkiye'nin Bişkek Büyükelçiliği Kültür ve Tanıtma Müşaviri Şimşekler ise katılımcıları, forumun 2'nci ve 3'üncü oturum ile kapanış oturumunun yapılacağı 9-10 Haziran 2021 tarihlerinde Ankara'ya davet etti.
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi (KTMÜ) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Orçan da Cengiz Aytmatov'un eserleri ile askerlik döneminde tanıştığını ve Aytmatov'un Beyaz Gemi adlı eserini asker arkadaşlarıyla bir araya geldiği Fethiye'de okuduğunu anlattı.
Issık Göl Forumu'nun tarihçesi
Issık Göl Forumu'nun ilk toplantısı 1986 yılının Ekim ayında yazar Cengiz Aytmatov'un kendi seçtiği dostlarını Sovyetler Birliği'nin başkenti Moskova'ya davetiyle yapıldı. Moskova görüşmelerinden sonra, eski adı Frunze olan Bişkek'te toplantılara devam edildi, ardından Issık Gölü kıyısında bir araya gelindi. Bu toplantının katılımcıları arasında Amerikalı yazarlar Arthur Miller, James Baldwin, Alvin Toffler, İngiliz yazar ve oyuncu Peter Ustinov, Fransız yazar Claude Simon, Habeşli ressam Afewerk Tekle, UNESCO temsilcisi Federico Mayor, İtalyan bilim adamı Augusto Forti, Türkiye'den Yaşar Kemal ile Zülfü Livaneli de yer aldı.
2. Issık Göl Forumu 1997 yılının Temmuz ayında Kırgızistan'ın Başkenti Bişkek'te toplandı. Bu zirvede ise dünya siyasetine yön veren isimlerin yanı sıra dönemin Türkiye Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de yer aldı. Toplantıda Zülfü Livaneli hem konuşma yaptı hem de 2 oturumu yönetti.
TÜRKSOY tarafından Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un doğumunun 90'ıncı yılı dolayısıyla "Anma Yılı" ilan edilen 2018'de 25 ülkeden 155 entelektüelin iştirak ettiği Issık Göl Forumu'nun üçüncüsü yapıldı.
Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'teki toplantıda Issık Göl Forumu'nun adının "Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu" olarak değiştirilmesi kararlaştırıldı.
