Cenevre
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, Suriye Anayasa Komitesi 4. tur görüşmelerinin yarın İsviçre'nin Cenevre kentinde başlayacağını belirterek "Bence burada söylenmesi en önemli şey (Anayasa Komitesi görüşmelerinin) son tarihinin olmaması, müzakereler için kesin bir zaman çizelgesinin olmamasıdır." dedi.
Pedersen, 30 Kasım-4 Aralık'ta gerçekleşecek Suriye Anayasa Komitesi 4. tur görüşmeleri öncesinde BM Cenevre Ofisi'nde basın toplantısı düzenledi. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına dikkati çeken Pedersen, İsviçre sağlık makamlarıyla yoğun istişareler yaptığını aktardı.
Pedersen, BM Cenevre Ofisi yetkilileri ile rejim ve muhalif eş başkanlarıyla da bugün görüşmeler yaptığını ifade ederek yarın yerel saatle 10.00'da görüşmelerin başlayacağını duyurmaktan memnuniyet duyduğunu söyledi. 4. tur görüşmelerinde de ağustos ayında gerçekleşen son turun da gündem maddesi olan "ulusal kurumlar ve ilkelerin" ele alınacağını belirten Pedersen, Kovid-19 salgınının engel olmaması durumunda ocak ayında 5. tur görüşmelerinin yapılacağını aktardı.
Pedersen, 5. tur görüşmelerin gündeminin ise "anayasanın temel ilkeleri" olacağı bilgisini paylaştı.
"Kapsamlı ve faydalı müzakereler yapmayı umuyorum"
4. tur öncesi Ankara, Şam, Tahran, Kahire ve Moskova'dan bakanlar ve diplomatlarla geniş çaplı görüşmeler gerçekleştirdiğini anımsatan Pedersen, "Gelecek hafta kapsamlı ve faydalı müzakereler yapmayı umuyorum." dedi.
Suriye'de iç savaşın 10 yıldır devam ettiğini ve bu yüzden öncelikli amacının taraflar arasında güven inşa etmek olduğunu vurgulayan Pedersen, Anayasa görüşmeleri sürecinin oldukça zorlu olduğunun altını çizdi.
"Derin güven eksikliği var"
"Yaklaşık 10 yıl süren çatışmalardan sonra taraflar arasında derin bir güven eksikliği var." diyen Pedersen, yola çıktıklarında taraflar arasındaki bu derin güvensizliğin üstesinden gelmeleri gerektiğini ve bunun zaman alacağını bildiklerini dile getirdi.
Pedersen, görüşmelerin başarıya ulaşması için uluslararası toplumun desteğinin önemine işaret etti. Tarafların müzakerelerin ilerlemesi konusunda anlaşmasının önemli olduğunu ve bu çabanın devam ettirilmesi gerektiğini vurgulayan Pedersen, şunları kaydetti:
"Bence burada söylenmesi en önemli şey (Anayasa Komitesi görüşmelerinin) son tarihinin olmaması, müzakereler için kesin bir zaman çizelgesinin olmamasıdır. Bunun nedeni kısmen, diğer süreçlerden edindiğimiz deneyimlerden de biliyoruz ki eğer bir zaman çizelgesi belirlerseniz, şimdiye kadar hiç kimse bu zaman çizelgesine saygı göstermedi."
Yarın başlayacak toplantılarda muhaliflerin eş başkanlığını eski Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütecek.
15'er kişiden meydana gelen anayasanın yazımından sorumlu "küçük grup" üyeleri 9 ay gibi uzun bir aradan sonra 3. tur görüşmeleri için ağustosta Cenevre'de yeniden bir araya gelmişti.
Suriye Anayasa Komitesinin yapısı
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor. Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere 3 gruptan oluşuyor. Küçük yapı ise 3 listeden seçilen 15'er kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.
45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75'inin "evet" oyu vermesi gerekiyor. Komitenin yapısıyla ilgili en dikkati çeken husus ise iki eş başkana sahip olması.
Muhaliflerin eş başkanlığını eski Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.
