Brüksel
AB ülkelerinde 2021 yılı başlarında aşılamalar başladı. AB Komisyonu, üye ülkeler adına aşı üreticisi firmalarla milyarlarca doz alım yapmak üzere anlaştı.
AB'nin Pfizer-BioNTech ile opsiyonlar dahil yaklaşık 2,4 milyar doz, Moderna ile 460 milyon doz, AstraZeneca ile 300 milyon doz, Johnson and Johnson ile 400 milyon dozluk alım sözleşmeleri bulunuyor.
Aşıların tedarikinde de yıl başında yaşanan aksamalar ortadan kalkmış görünüyor. Şu anda aşı arzında AB ülkelerinde sorun bulunmadığı, her ülkede halkın aşılara erişiminin kolayca sağlandığı ifade ediliyor.
Aşı arzındaki sorunların çözülmesiyle AB ülkelerinde bahar aylarında aşılamalar hız kazandı ve yaz aylarında turizm sezonunun da başlamasıyla yüksek aşılama oranlarına ulaşıldı. AB Komisyonu temmuz ayında 450 milyon nüfuslu birlik içindeki yetişkinlerin yüzde 70'ini aşılama hedefini tutturdu.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'nin (ECDC) verilerine göre, halen yetişkin AB vatandaşlarının yüzde 77,6'sı en az bir doz, yüzde 70,8'i iki doz aşı olmuş durumda.
Bazı ülkelerde tam aşılıların oranı yüzde 90'a yaklaşıyor
Aşılama oranlarının özellikle kıtanın batısındaki ülkelerde yüksek olduğu, bazı ülkelerde tek doz aşılıların oranının yüzde 90'ı aştığı, tam aşılıların oranının ise yüzde 90'a yaklaştığı dikkati çekiyor.
Örneğin tam aşılıların oranı Malta'da yüzde 91,1, İrlanda'da yüzde 89,8, tüm salgın önlemlerinin kaldırıldığı Danimarka'da yüzde 87,4, Portekiz'de yüzde 86,5, Belçika'da yüzde 83,9, İspanya'da yüzde 80,8, Fransa'da yüzde 79,7, Hollanda'da yüzde 77,2, Kıbrıs Rum kesiminde yüzde 75,2, İsveç'te yüzde 74,1, Almanya'da yüzde 73,4, İtalya'da yüzde 72,8, Lüksemburg'da yüzde 72,4'ü buldu.
Buna rağmen doğu ülkelerinde aşılamalar yavaş ilerliyor. Bazı ülkelerde yüzde 50'lik oran yeni yakalanırken bazılarında bu oran çok daha düşük kaldı.
Aşılamanın en düşük olduğu Bulgaristan'da yetişkinlerin yüzde 21,4'ü, Romanya'da 32,6'sı, Letonya'da yüzde 47'3'ü, Hırvatistan'da yüzde 48,4'ü, Slovakya'da yüzde 50'2'si aşılandı.
Bulgaristan'da aşıya ilgi çok düşük
Salgının başından bu yana 473 binden fazla vakanın kaydedildiği 7 milyon nüfuslu Bulgaristan'da bugüne kadar 19 bin 661 kişi virüs nedeniyle hayatını kaybetti. Her gün yaklaşık 2 bin yeni vaka ve 150 civarında ölüm rapor ediliyor.
Birçok ülkeye göre yüksek ölüm oranının görüldüğü ülkede halk, AB’nin onayladığı 4 çeşit aşı arasından tercih yaparak ücretsiz aşı olabiliyor.
Buna rağmen aşıya karşı ilgi son derece düşük. Sosyal medyanın yaygın olduğu ülkede aşılama karşıtlarının sayısı giderek büyüyor. Salgında, önceki aylarda olduğu gibi vatandaşlar maske kullanmamakta ısrar ediyor.
Bulgaristan Sağlık Bakanlığı, Kovid-19'dan ölenlerin yüzde 98’inin "aşı karşıtı" olduğunu bildirmişti. Buna karşın halkın salgın yokmuş gibi davranması, sokaklarda ve toplu etkinliklerde sosyal mesafeyi korumaması dikkati çekiyor.
Hastanelerdeki Kovid-19 birimleri de kapasite sınırlarında çalışıyor. Bu nedenle hükümet geçen hafta kapalı mekanlarındaki kültürel etkinliklerin sınırlı kapasiteli olması, kapalı alanlarında spor müsabakalarının seyircisiz yapılması, restoranların 23.00'te kapanması, gece kulübü, diskotek, eğlence yerleri ile kumarhanelerin geçici kapatılmasını kararlaştırdı.
Romanya özellikle kırsal kesimdekiler aşı olmuyor
Yaklaşık 20 milyon nüfuslu Romanya'da ise bugüne kadar 1,26 milyon vaka tespit edildi.
Günlük vaka sayısının ortalama 2 bin ölüm sayısının ise ortalama 40 olduğu ülkede özellikle kırsal kesimde aşılama oranları çok düşük. Aşılanma oranı kırsal kesimde ise yüzde 14'te kaldı.
Aşılama oranlarının düşük olması, Rumen halkının yetkililere güvenmemesine, aşıya güven duyulmamasına ve yan etkilerinden korkulmasına bağlanıyor.
Aşı oranının düşük olmasının bir başka önemli sebebi ise aşı kampanyasının başında doktorların hastalarına aşı olmayı tavsiye etmemesi. Sağlık çalışanları arasında da aşılanma oranı oldukça düşük.
Ayrıca Romanya Hristiyan Ortodoks ruhani lideri Daniel’in hiçbir mecrada aşı kampanyasına destek veren bir açıklama yapmaması da aşılamaların düşük seyretmesinin nedenleri arasında gösteriliyor. Papazların ve Ortodoks Kilisesi liderinin aşı kampanyasını destekleyen bir açıklamada bulunmamasının kırsal kesimde yaşayanlar için çok etkili olduğu belirtiliyor.
Romanya'da kapalı alanlarda ve toplu taşımada maske zorunluluğu dışında ciddi bir kısıtlama uygulanmıyor. Bu zorunluluğa da ciddi bir şekilde uyulmuyor. Hafta sonunda Cluj şehrinde 4 gün süren müzik festivaline, maske zorunluluğu olmasına karşın günlük ortalama 56 bin kişi maskesiz katıldı.
