Bağdat
Irak’ın Musul kentine bağlı Sincar ilçesinde son günlerde Irak ordusu ile terör örgütü PKK arasında çatışmalar artarken, Irak'ın, PKK'nın bölgeden çıkarılmasını da kapsayan Sincar Anlaşması'nın ardından ilk kez bu yoğunlukta bir operasyon düzenlemesi dikkati çekiyor.
Terör örgütü DEAŞ’ın 2014’te Sincar’a saldırısı sonrası evlerini terk eden ve 8 yıldır kamplarda yaşayan Ezidiler de evlerine dönebilmek için PKK’nın Sincar’ı terk etmesini istiyor.
Irak hükümeti ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasında 9 Ekim 2020’de imzalanan Sincar Anlaşması'nın henüz uygulamaya konulmaması nedeniyle PKK’nın ilçedeki varlığı ise devam ediyor.
Irak’ın Sincar’da terör örgütü PKK unsurlarına karşı operasyonunun Sincar Anlaşması'nı yürürlüğe koyacak bir operasyon düzeyine gelip gelmeyeceği de merak ediliyor.
AA muhabiri, Sincar’da son günlerde artan Irak ordusu ve PKK arasındaki çatışmanın dinamiklerini 5 maddede derledi.
Terör örgütü PKK, Sincar’a nasıl yerleşti?
Irak’ta Ezidilerin çoğunlukta yaşadığı Sincar ilçesine 3 Ağustos 2014'te saldıran DEAŞ, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu binlerce kişiyi kaçırıp öldürdü veya elinde tuttuğu bölgelerde alıkoydu.
Terör örgütü PKK, 2014 sonrası DEAŞ saldırısını bahane ederek Suriye ve Kandil'den getirdiği teröristlerle başta Sincar Dağı olmak üzere birçok bölgede kamp kurup, varlık göstermeye başladı.
Kasım 2015'te Sincar ilçe merkezi ve çevresini DEAŞ'tan geri alan Peşmerge güçleri, Irak merkezi hükümetine bağlı birliklerin Ekim 2017'de Sincar'a konuşlanması sonrası bölgeden çekilirken PKK da buradaki faaliyetlerini artırdı.
Bağdat ve Erbil’in Sincar Anlaşması sonrası bölgedeki varlığının sonlandırılacağından endişelenen örgütün ise dikkatleri Sincar’dan uzaklaştırmak için özellikle IKBY’de Peşmerge, polis ve sivillere yönelik çok yönlü terör eylemlerini artırması ise dikkati çekti.
Ekonomik kriz, protestolar, siyasi anlaşmazlık ve milis grupların yaydığı istikrarsızlık gibi sorunların bulunduğu Irak’ta Sincar Anlaşması'nın tam olarak uygulamaya konulması konusunda özellikle IKBY ve Batılı ülkelerden de uzun süredir talepler geliyor.
Irak merkezi yönetimi anlaşma kapsamında Kasım 2020'de Sincar'a iki tugay gönderdiğini açıklamasına ve son dönemde ilçeye ek güç göndermesine rağmen PKK'nın ilçeden nasıl çıkarılacağına dair net bir plan sunmadı.
Sincar Anlaşması sonrası Irak ordusunun PKK ile artan gerginliği
Irak ordusu ile PKK’nın ilçede daha önce de belirli aralıklarla karşı karşıya gelerek çatıştığı duyurulmuştu.
Yerel medyada yer alan haberlere göre, 11 Mart 2021’de Sincar'da PKK taraftarları ile Irak güçleri arasında gerginlik yaşanmış, PKK'lı grubun Irak güçlerine ait bir kontrol noktasında durdurulduğu, bu grubun Irak ordusuna ait araca saldırdığı belirtilmişti.
Irak ordusu ile PKK'ya bağlı YBŞ unsurları arasında 12 Aralık 2021’de de Sincar’da çatışma çıktı.
IKBY Anti-Terör Birimi konuya ilişkin, "Irak ordusu ve YBŞ sempatizanlarının karşı karşıya gelmesi neticesinde, orduya ait bir tank ateşe verildi, 2 gösterici de yaralandı." açıklamasını yaptı.
Öte yandan yerel medyadaki haberlere göre, PKK'ya bağlı teröristler, TSK'nın terör örgütüne karşı operasyonlarını bahane ederek ilçedeki devlet kurumlarını zorla kapatma girişiminde bulundu.
Irak ordusu ile PKK’nın nisan ayında artan çatışmaları
Irak ordusu, 19 Nisan’da PKK'nın yerel unsurlarının ilçedeki kontrol noktasını boşaltmaması sonrası örgütle çatıştı.
Erbil merkezli Rudaw kanalının 25 Nisan tarihli haberinde ise Irak ordusuna ait büyük bir birliğin ağır silahlar ve askeri teçhizatla Musul'dan Sincar ilçesine hareket ettiği belirtildi.
Irak ordusu ile PKK arasında 1 Mayıs’ta yeniden başlayan çatışmaların 2 Mayıs'ta da devam ettiği ve yerel medyadaki haberlere göre çatışmada 1 Irak ordusu askerinin öldüğü ve yaralıların olduğu aktarıldı.
Irak'taki Ezidi Demokrat Partisi Genel Sekreteri ve Ezidhan Güçleri Sorumlusu Haydar Şeşo, 2 Mayıs'ta AA muhabirine yaptığı açıklamada, "PKK, Irak ordusu ile çatışmalarda çekilmek zorunda kaldı. Sinun nahiyesinde çatışmalar devam ediyor. Sinun ve Hanesor arasındaki kontrol noktalarının birçoğu Irak ordusunun eline geçti. Irak askerlerinden ve PKK militanlarından ölü ve yaralılar var ancak sayılarını henüz bilmiyoruz." ifadelerini kullandı.
Irak ordusu, 1 Mayıs'ta yaptığı açıklamada Sincar'da vatandaşların evlerine dönmesini engelleyen ve devlet otoritesine zarar veren YBŞ kontrol noktalarını dağıtmayı amaçladıklarını ancak Irak askeri birliklerinin, YBŞ unsurlarıyla karşı karşıya geldiği sırada ağır ateş, keskin nişancı atışı ve yollara döşenmiş patlayıcı yüklü cihazlarla karşılaştıklarını bildirmişti.
İlçedeki PKK varlığı nedeniyle Ezidiler bir kez daha evlerinden ayrılmak zorunda kaldı
2014’teki DEAŞ saldırısı sonrası Ezidilerin çoğu evlerini terk ederek başta IKBY olmak üzere ülkenin çeşitli bölgelerine kaçmak zorunda kalırken, terör mağduru Ezidilerin bir bölümü de Türkiye'ye geçti.
PKK Sincar’da kaçırdığı Ezidi çocukları kamplarda zorla silah altına alırken, Ezidiler de PKK tarafından kaçırılan çocuklarının serbest bırakılması için farklı aralıklarla eylemler düzenledi.
Ezidiler ve IKBY’li yetkililer, her fırsatta PKK'nın Sincar'ın yeniden inşası ve halkın evlerine dönmesinin önünde engel teşkil ettiğini vurguluyor.
Terör örgütü PKK'nın ilçedeki varlığı nedeniyle Ezidiler son çatışmalar sonrası bir kez daha Sincar'ı terk etmek zorunda kaldı.
Irak Parlamentosu Kürdistan Demokrat Partisinden (KDP) Ezidi Milletvekili Viyan Dehil, dün yaptığı açıklamada Sincar'da son iki günde 4 binden fazla sivilin yerinden edildiğini söyledi.
IKBY Ortak Kriz Koordinasyon Merkezi Sorumlusu Hüseyin Kelari de 3 Mayıs'ta Duhok’ta düzenlediği basın toplantısında, Sincar’daki çatışmalar nedeniyle 701 ailenin evlerini terk ettiğini aktarmıştı.
Kelari, "Duhok’a sığınmacıları karşılamak ve onları kamplara yerleştirmek amacıyla geldik. Sincar’da şartların normale dönmesi için Erbil-Bağdat anlaşmasının uygulanması gerekiyor. Bunun için de yasa dışı grupların Sincar’dan çıkarılması lazım. Kazımi anlaşmanın uygulanması için çok çaba gösterdi ancak bu durum onun yetkisini de aşıyor." demişti.
Irak ordusunun PKK karşıtı hamlesi ve Sincar Anlaşması
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin de 18 Ağustos 2021’de ziyaret ettiği ve belirli aralıklarla Sincar’a giden askeri heyetlerin yanı sıra ilçede artan gerginlik sonrası 3 Mayıs'ta Irak Genelkurmay Başkanı Abdulemir Reşid Yarallah başkanlığındaki üst düzey bir askeri heyet Sincar’da denetleme yapmıştı.
Irak Savunma Bakanlığından 3 Mayıs'ta yapılan açıklamada, ordu ve polis güçlerinin, PKK'ya bağlı YBŞ unsurları ile Irak ordusu arasında çıkan çatışmanın ardından Sincar ilçesinde "durumu kontrol altında tuttuğunu" duyurmuştu.
Açıklamada, "bazı kişilerin ana yolların bir kısmını kapatmaya çalıştığı ancak ordu güçlerinin bunu engellediği" ifade edilmişti.
Bağdat'ın Sincar Anlaşması sonrası ilçede ilk defa bu yoğunlukta gerçekleşen PKK karşıtı hamlesini devam ettirerek, örgütün bölgeden çıkartılmasını öngören Sincar Anlaşması'nı uygulamaya koyup koymayacağı ise merak ediliyor.
