Edirne
"Ustalık eserine ev sahipliğini" yapan Edirne, Mimar Sinan'ı rahmetle yad ediyor.
Halep'ten Bosna'ya, Mekke'ye sayısız eserler bırakan cihan devletinin sermimarı Mimar Sinan, eski payitaht Edirne'yi de başta Selimiye olmak üzere birbirinden muhteşem eserlerle süsledi.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Kemal Soytürk, AA muhabirine, 9 Nisan Mimar Sinan'ı Anma ve Mimarlar Günü'nde ustalık eserine mazhar olan kentte Mimar Sinan'ın dualarla yad edildiğini söyledi.
Eserleriyle ismini dünyaya nakşeden bugünün mimar ve mimar adaylarına dehası ve yapıtlarıyla rol model olan Mimar Sinan'ın Edirne'ye pek çok eser miras bıraktığını belirten Soytürk, şöyle konuştu:
"Edirne'ye gelenlerin ilk selam durduğu yerdir Selimiye. Selimiye Osmanlı mimarisinin şahikasıdır. Koca Sinan da bilgeliğini burada ispat etmiştir. Sinan'ın kadim şehir Edirne'de Selimiye'den başka birçok eseri vardır. Defterdar Mustafa Paşa Camisi, Rüstem Paşa Kervansarayı, Kanuni Köprüsü, Yalnız Göz Köprüsü, Adalet Kasrı, su yolları, su kemerleri, Havsa Sokullu Külliyesi, Sokullu Hamamı da kadim şehir Edirne'deki Sinan'ın muhteşem eserleridir."
Mimar Sinan'ın Edirne'deki eserleri
Selimiye Camisi: Mimarlık biliminin çözmekte güçlük çektiği 8 sütuna dayalı kasnak tekniğiyle tek kubbe şeklindeki cami, bir kalem şeklinde semaya uzanan ve Delhi'deki Kutb-Minar'dan sonra en yüksek minare özelliğini taşıyan 85 metrelik minareleri, hünkar mahfili, mermer kaplı minberi, çinileriyle ziyaretçilerini büyülüyor.
Selimiye Camisi, aydınlatmasının sağlandığı çoklu pencere sistemiyle de birçok camiden mimari anlamda ayrılıyor. Dönemin teknolojisi düşünüldüğünde "imkansız" denilen birçok mimari tekniğin başarıyla uygulandığı camide detaylar da dikkati çekiyor.
Tek kubbeli olmasının Allah'ın birliğine yorumlanması, dört minarenin dört halifeyle özdeşleştirilmesi, pencerelerin beş kademeli oluşunun İslam'ın şartlarını simgelediği, dört vaaz kürsüsünün dört mezhebe işaret ettiği ve minaredeki 12 şerefenin namazın 12 farzı olduğuna yönelik inanışlar hala canlılığını koruyor.
İnşasına 1568'de başlanan ve 7 yılda tamamlanan Selimiye Camisi'nin temelinin oturması için 2 seneye yakın beklendiği de rivayetler arasında yer alıyor.
Havsa Sokullu Mehmet Paşa: Külliyesi Sokullu Mehmet Paşa tarafından ölen oğlu Kasım Paşa adına 1577 yılında yaptırıldı. Külliyeden günümüze cami, hamam, kervansarayın bir bölümü ile arasta dua kubbesi kaldı.
Defterdar Mustafa Cami: Talatpaşa Caddesi'ndeki cami 1576 yılında tek kubbeli olarak taş ve tuğladan inşa edildi. 16. yüzyıldaki büyük depremde hasar gören cami Vakıflar Genel Müdürlüğünce ihya edildi.
Rüstem Paşa Kervansarayı: Sadrazamn Rüstem Paşa tarafından 1561 yılında Mimar Sinan'a yaptırılan kervansaray koza satışı yapıldığı dönemlerde Koza Han olarak da anıldı. Bir dönem otel olarak hizmet veren kervansaray mimari açıdan Ağa Han Mimarlık Ödülü kazandı.
Ali Paşa Çarşısı: Kapalıçarşı'nın bir benzeri olarak kabul edilen çarşı 1569 yılında yapıldı. Savaşlar döneminde ticaretin döndüğü çarşı önemini yitirdi. 1950'ler sonrası tekrar canlılık kazanan çarşı, 1992 yılında büyük bir yangında tamamen kül oldu. 1997 yılındaki restore sonrası açılan Ali Paşa Çarşısı ticari canlılığı elinde bulunduran lokasyonlar arasında sayılıyor.
Yalnızgöz Köprüsü: Tunca Nehri üzerindeki köprü 1567 yılında yapıldı. Şehir merkezi ile Yeni İmaret Mahallesi arasındaki bağlantıyı kuran köprü, II. Bayezid Köprüsü'ne ek olarak yapıldı. Tek kemerli olması nedeniyle Yalnızgöz olarak adlandırıldı.
Sokullu Mehmet Paşa Hamamı: Üç Şerefeli Cami yanındaki hamam 1569 yılında yaptırıldı. Deprem ve yangınlarda çeşitli onarımlar gördü.1970 yılından bu yana şahıslar tarafından kiralanıp işletiliyor.
Adalet Kasrı: Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle 1561 yılında yaptırıldı. Edirne Saray'ının bulunduğu alandadır. Üst üste üç odadan oluşan kare plan kule yapının üst katında havuzlu padişah kasrı yer alıyor. Adalet Kasrı'nın Kanuni Köprüsü'ne bakan kısmında yer alan seng-i arz ve seng-i ibret taşları yer almaktadır. Arzların bırakıldığı taşın diğerinde ise idam edilenlerin kellelerinin sergilendiği hatta Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın da kellesinin bu taşın üzerinde sergilendiği rivayet ediliyor
Kanuni Köprüsü: Dört gözlü ve sarayı şehre bağlamasıyla Saray Köprüsü olarak da anılmıştır. 1554 yılında Kanuni tarafından Mimar Sinan'a yaptırıldı.
Bunlardan başka Taşlık Cami, Su Yolları, Sultan Selim Külliyesi, Sultan II. Selim Darülhadisi ve Darülkurrası, Mimar Sinan eserleri arasında yer alıyor.