Kahramanmaraş depremlerinin etkilediği 11 il, Türkiye'nin hazır giyim üretiminde önemli bir yer tutuyor. 2022 yılsonu verilerine göre 143 bin 663 kişinin bin 366 hazır giyim firmasında çalıştığı bölge, Türkiye'nin hazır giyim sektöründeki toplam üretim kapasitesinin yüzde 8,9'unu karşılıyor. Sektörün önde gelen illerinden biri de 265 hazır giyim firmasının 22 bin 568 kişiye istihdam sağladığı ve deprem felaketinde büyük bir yıkıma uğrayan Adıyaman. Hazır giyim sektörünün kapsayıcılığı en yüksek sivil toplum kuruluşlarından olan Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD), Adıyaman'daki çalışanların yaşam koşullarını iyileştirmek ve sanayide çarkların yeniden dönmesine katkı sağlamak üzere TGSD Konteyner Kent ve Yaşam Alanı kurdu. Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi'nin yanındaki 22 dönümlük arazide kurulan 308 konteynerlik alanda yaşam başladı.
Adıyaman'daki hazır giyim üretim firmalarının depremin ardından ancak yüzde 40'lık kapasiteye ulaşabildiğini aktaran TGSD Başkanı Ramazan Kaya, “Kurduğumuz yaşam alanı ile çalışanlarımızın yeniden hayata tutunmalarına, işletmelerimizin de kalifiye iş güçlerini göç nedeniyle kaybetmeden ayağa kalkmalarına ve deprem öncesindeki yüzde 70'lik kapasiteye yeniden çıkmalarına katkı sağlamayı hedefliyoruz” dedi.
“Kaynaklarımızı uzun vadeli çözümlere yönelttik”
Hazır giyim sektörünün bölgedeki güçlü yapılanması sayesinde deprem felaketinin ilk gününden itibaren yaraların sarılması ve acil ihtiyaçların karşılanması için çalıştıklarını belirten Kaya, “Bölgedeki yıkımın hazır giyim sektöründe yol açtığı zararı azaltmak ve çalışanlara destek olmak üzere üye firmalarımız, uluslararası alım ofisleri ve şahıslar aracılığıyla yapılan yardımların ardından kaynaklarımızı daha uzun vadeli çözümlere yöneltmeye karar verdik. Bu süreçte deprem bölgesindeki şehirlerin sanayi ve demografik yapılarındaki farkları göz önünde bulundurarak, öncelikli yardım alanımızı sektörümüzün kalelerinden biri olan Adıyaman olarak belirledik. AFAD'ın katkıları, Adıyaman OSB Müdürlüğü'nün iş birliği ve çağrıda bulunduğumuz paydaşlarımız ile hayırseverlerin büyük desteği ile OSB'nin hemen yanındaki araziye Konteyner Kent ve Yaşam Alanımızı kurduk” şeklinde konuştu.
“Barınma ihtiyacının ötesine geçerek iyi yaşam koşulları sağlamalıyız”
OSB'deki hazır giyim firmalarının bina ve makinelerindeki hasarın boyutunun büyük olmadığına ancak depremin psikolojik etkileri ve göç nedeniyle ciddi bir iş gücü kaybı yaşandığına dikkat çeken Kaya, “Deprem öncesinde Adıyaman'daki üretim kapasitemiz yüzde 70'ti. Depremin ardından ise işletmelerin yapısal hasarının az olması sayesinde Mart sonunda yüzde 30, günümüz itibarıyla da yüzde 40'lık kapasiteye ulaşıldı. Kurduğumuz yaşam alanı ile çalışanlarımızın yeniden hayata tutunmalarına, işletmelerimizin de kalifiye iş güçlerini göç nedeniyle kaybetmeden ayağa kalkmalarına ve yeniden deprem öncesindeki kapasitelere çıkmalarına katkı sunmayı hedefliyoruz” diye konuştu.
“Kadın istihdamını dikkate aldık”
Alanı belirlerken hazır giyim sektöründe kadın çalışan istihdamının yüksek olduğunu da göz önünde bulundurduklarını ifade eden Kaya, “Bu nedenle barınmayı, güvenliği, sosyal yaşamı ve alanın okullar ile sağlık merkezlerine yakın olmasını dikkate aldık. Anne-babalar çalışırken akılları çocuklarında kalmamalı. Çocuklar da rahatlıkla kreşlerine, okullarına gitmeli, parkta oynayabilmeli” dedi.
“Konteyner kent için yabancı şirketler de destek oldu”
Göçü önlemedeki en önemli unsurlardan birinin, kalıcı konutlar yapılıncaya kadar temel barınma ihtiyacının ötesine geçerek, daha iyi yaşam koşulları sağlamak olduğuna inandıklarını belirten TGSD Başkanı Sanem Dikmen, “Bölgeye ham madde tedarikinde bir sıkıntı bulunmuyor ancak istihdamda ciddi zorluk yaşanıyor. Bu noktada en hızlı ve verimli çözüm konteyner kent kurmaktı. Biz de üyelerimiz ve aralarında yabancı şirketlerin de olduğu paydaşlarımızın katkılarıyla yaşam alanımızı oluşturduk. Bu süreçte ayrıca uluslararası markaların alım ofisi temsilcileri ile bir ay içinde düzenlediğimiz iki toplantıda, ülkemizin siparişleri karşılayacak kapasiteye sahip olduğunu, yeni iş birliklerine imza atılmasının önünde hiçbir engel bulunmadığını ve bölgeye verilen siparişlerin devamlılığının önemini vurguladık” ifadelerini kullandı.
Barınma konteynerleri, çocuk parkı, kreş ve çamaşırhane yapıldı
Toplam 308 konteynerden oluşan ve bin 200 kişinin yaşaması öngörülen Konteyner Kent ve Yaşam Alanı, mıcır dökülen ve tüm altyapısı hazır bir alanda kuruldu. Barınma konteynerleri, bir evin tüm temel ihtiyaçlarını kapsayacak şekilde tasarlanıp tefriş edildi. Barınma konteynerlerinin yanı sıra alana çocuk parkı, kreş ve çamaşırhane de yapıldı. Ayrıca bölgenin hemen yakınında aile sağlığı merkezi, okul ve bir başka kreş daha bulunuyor.
Rakamlarla depremden etkilenen 11 ilde hazır giyim sektörü
TGSD'nin verilerine göre, Türkiye genelinde 726 bin, 11 ilde ise 143 bin 663 kişi hazır giyim sektöründe çalışıyor. Buna göre sektördeki toplam istihdamın yüzde 19,7'si deprem bölgesinden. 50 bin 803 kişi ile Malatya istihdamda ilk sırada yer alırken, bu şehri 22 bin 568 kişi ile Adıyaman, 18 bin 825 kişi ile Diyarbakır takip ediyor. 2022 verilerine göre 11 il, yıllık 352 bin ton üretim ile Türkiye'nin toplam üretiminin yüzde 8,9'unu karşıladı.