Son dakika: Petrol fiyatları, Rusya-Ukrayna krizinde yaşanan gelişmeler ve İran ile devam eden nükleer görüşmelerden yakında olumlu bir sonuç çıkabileceği haberleriyle 8 haftalık yükseliş serisini sonlandırarak 90 dolara doğru düşüşe geçmişti. Analistler günlük 1 milyon varil olarak tahmin edilen İran petrolünün piyasaya girmesiyle fiyatların 60 dolarlı seviyelere ineceğini tahmin ediyordu.
Ancak Rusya'nın Ukrayna'yı işgali dün resmen başlayınca petrol fiyatları 7,5 yılın zirvesine çıkarak 105 dolara kadar yükseldi. Bugün ise petrol 97 dolar seviyesinde işlem görmeye devam ediyor. Bu ay yüzde 12 yükselen petrolün sene başı getirisi de yüzde 28 oldu.
PETROL FİYATLARI NEDEN YÜKSELDİ?
Dünyanın en büyük petrol üretici ülkelerinden olan Rusya’nın bu süreçte arzda kesintiye gidebilme olasılığı ve en önemlisi Batı’nın artacak yaptırımlarına karşı tedarik zincirindeki aksaklıkların da artması olasılığı fiyatları yükseltti. Avrupa üzerinden ABD’ye akış sağlayan Kuzey Akım 2 projesini askıya alan Almanya, ihtiyaçlar konusunda bir yaptırım olmaması gerektiğini söyledi. AB ve ABD’den de Rusya’nın hamlelerini artırması durumunda yaptırımların boyutunun da artırılacağı açıklaması geldi.
Pandemi sonrası artan üretim ve talebe göre düşük kalan arz, petrol fiyatlarını artıran en önemli gelişmeydi. Bu dönemde ise jeopolitik riskler nedeniyle fiyatlardaki yükseliş hız kazandı. Analistler gösterge olan brent petrolde 100 seviyesi üzerinde 115 dolar ilk direnç olarak izlendiğini ifade etti. Fakat haber akışının olumsuz seyretmesi durumunda ataklar hızlanabilir ve direnç noktaları da işlevsiz kalabilir.
AKARYAKITA ZAM İHTİMALİ GÜÇLENDİ
Piyasaların yakından takip ettiği bir diğer nokta ise, OPEC+ ülkelerin göstereceği tavır. Şimdiye kadar günlük üretim kotasının altında kalan üyelerin artacak arz sıkıntısına nasıl bir çözüm bulacakları merakla bekleniyor.
Geçen yıl Ocak ayında 7 lira civarlarında bulunan benzinin litresi üst üste yapılan zamlarla 14 liraya dayandı. Fiyat artışlarında eşel mobil sistemi kapsamında feragat edilen ÖTV'nin bir kısmının yeniden uygulanmaya başlaması da etkili oldu. Ancak vatandaş ‘dolar kurundaki düşüş akaryakıta indirim olarak yansıyacak mı?’ diye merak ederken uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının 7.5 yılın zirvesine çıkması yeni zam yapılma ihtimalini güçlendirdi.
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Enerji Uzmanı ve Ekonomist Dr. Rahmi İncekara, "Rusya-Ukrayna arasında yaşanan savaş sonrasında petrol fiyatları son 7.5 yılın zirvesine yükseldi. Petrol, 2014'ten bu yana ilk kez 100 doları gördü ve aştı. Petrol fiyatlarında yaşanan her 10 dolarlık artış, dış ticaret açığımızı yaklaşık 4 milyar dolar arttırmaktadır. İhracatın dış ticaret dengesine 1 yılda sağladığı katkı, sadece 10 dolarlık bir petrol fiyatı artışına denk geldiğini söyleyebiliriz" dedi.
BENZİN VE MOTORİNE EN 1 LİRALIK ZAM BEKLENTİSİ
Benzin fiyatına zam gelme ihtimalini değerlendiren Dr. İncekara, "Rusya-Ukrayna Savaşı'nın Dolar/TL ve petrol fiyatlarında artışa neden olması, benzinde 1,10-1,80 TL arasında, motorinde ise 1 TL’nin üzerine zam gelmesine neden olabilir. KDV indiriminin akaryakıt fiyatlarında da uygulanarak benzin ve motorinin fiyatının 13 TL' nin altına düşeceğini tahmin eden araç sahiplerine kötü haber, Rusya-Ukrayna geriliminin sıcak savaşa dönmesiyle gelmiştir" yorumunda bulundu.