Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB) öğrencilerin gelişimini takip etmek, müfredatın işlenmesinde okullar arasında bütünlük sağlamak ve uygulama birliği oluşturmak amacıyla "ortaokul ve lise düzeyinde, ülke, il ve okul genelinde 3 farklı ortak sınav uygulaması" bu yıldan itibaren başlatılacak.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürü Kemal Bülbül, Resmi Gazetede ilk kez yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği'ne ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in talimatıyla ilk kez ölçme ve değerlendirmeye ilişkin çatı bir yönetmelik hazırlandığına işaret eden Bülbül, "Yönetmelikle eğitimde yıllardır konuşulan konular yazıldı, yeni bir sınav getirilmedi. Okul öncesinden 12. sınıfa kadar sınıf içerisinde nasıl bir ölçme olmalı, bunu yeni mevzuatımızda tanımladık. Yönetmeliğin tamamına baktığınızda öğrenciye yeni yapılacak bir sınav yok. Yönetmelik 'sınıf içi ölçme, okul sınavları', 'izleme araştırmaları', 'merkezi sınavlar' ve 'ölçme değerlendirme merkezleri' olmak üzere dört temel esas üzerine oturtuldu." dedi.
Bülbül, eğitimde en büyük sıkıntının sonuç odaklı ölçme sistemleri olduğunu vurgulayarak, "Türkiye'de sınavlar, eğitimde önemli yer tutuyor. Okul sınavlarının yapılandırılması bütün eğitimi olumlu etkileyecek. Öğrencinin başladığı bir nokta var, bir de geldiği nokta. Yeni düzenleme ile yapmaya çalışacağımız; sonuç odaklı ölçme sisteminden süreç odaklı ölçme sistemine geçiş." şeklinde konuştu.
Ortak sınavların zorluk derecesi ve kapsamı
Ortaokul ve liselerdeki ortak sınavların 3 aşamada yapılacağını kaydeden Bülbül, ortak sınavların "ülke genelinde", "il ve ilçe genelinde" ve "okul genelinde" uygulanacağını anlattı.
Bülbül, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Ülke veya il ve ilçe genelinde yapılacak ortak yazılı sınavlar zorluk ve kapsam açısından okullarda yapılan diğer yazılı sınavlar gibi olacak ve öğrencilerin değerlendirilmesinde kullanılacak. Eksik öğrenme görülen konu ve kazanımlar için ders içerisinde telafi değerlendirmeleri yapılması istenecek. Ancak gerek ülke geneli gerek il ve ilçe geneli gerçekleştirilecek ortak sınavlarda öğrencilerin sıralanması, okulların karşılaştırılması gibi uygulamalardan kaçınılacak. Burada asıl amaç, eğitim müfredatının uygulanmasında birlik sağlamak ve öğrencilerin geçerli, güvenilir ölçme araçları ile değerlendirilmesine olanak sağlamak olacak. Ülke, il veya ilçe geneli yapılan ortak sınavların sonucuna göre öğrenci toplu listeleri yayınlanmayacak. Okullar arası karşılaştırmalı veri çıkarılamayacak. "
Kemal Bülbül, bu yıldan itibaren ortaokul ve liselerde sınav haftası uygulamasına geçileceğini belirterek, "Bu uygulama ile müfredatta birliktelik sağlanacak. Sınav tarihleri öğretim yılı başında okullar tarafından e-Okuldan ilan edilecek. Sınav haftasında okullarda ders işlenmeye devam edecek. Okullarda öğretmenler tarafından hazırlanan tüm sınavlarda sorular açık uçlu ya da kısa cevaplı sorulardan oluşacak şekilde oluşturulacak. Hiçbir şekilde bu sınavlarda çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme gibi sorular kullanılmayacak." diye konuştu.
Ortak sınavlara katılamayan öğrenciler için mazeret sınavları yapılacak
Kemal Bülbül, Bakanlık tarafından belli kademelerde ve belli derslerde ortak yazılı sınavların bir kısmının ülke genelinde Bakanlıkça belirlenen gün ve saatlerde yapılacağı uygulamanın detaylarını şöyle anlattı:
"Bakanlık olarak ülke genelindeki ilk ortak sınavı bu yıl yapmak istiyoruz. Bu yıl ortaokul ve liselerde bir kademedeki belli derslerin yazılı sınavlarını, Bakanlık olarak ülke genelinde uygulamayı planlıyoruz. Bunların ülke genelinde hangi gün ve saatte yapılacağını öğrencilerimize ve öğretmenlerimize duyuracağız. Ülke veya il veya ilçe genelinde yapılacak ortak yazılı sınavlarda da bu yıl olmasa bile sonraki dönemlerde açık uçlu soru kullanılmasını hedefliyoruz. Burada yeni bir sınav uygulaması getirmiyoruz. Öğrencilerin her dönem aldıkları derslerinden birini Bakanlık olarak yapacağız. Bakanlık olarak hazırlanan sorular, okullara teslim edilecek ve okul tarafından yapılacak. Sınav evraklarının değerlendirilmesi il ölçme değerlendirme merkezleri tarafından yapılacak."
Ortak sınavlara katılamayan öğrenciler için mazeret sınavlarının yapılacağını belirten Bülbül, "Ülke ve il ve ilçe geneli ortak yazılı sınavların mazeret sınavı tarihleri milli eğitim müdürlüklerince ayrıca duyurulacak ve okul müdürlükleri tarafından e-Okul'a girilecek." dedi.
Bülbül, "Bakanlıkça yapılacak ortak yazılı sınavlar hariç hangi sınıf düzeyinde ve hangi derslerde il ve ilçe genelinde ortak yazılı sınav yapılacağına ilçe milli eğitim müdürleri kurulu tarafından karar verilecek. Sınav tarihleri de o ildeki okullara duyurulacak." diye konuştu.
Bu ortak sınavların ölçme değerlendirme merkezleri tarafından yürütüleceğini, uygulamanın okulda öğretmenler tarafından yapılacağını söyleyen Bülbül, "Ortak sınavlar ölçme değerlendirme ilkelerine göre ve kazanımları ölçen sorulardan oluşacak, öğretmenlerimiz bizim hazırladığımız sorular ile okullarda kendi sınavlarını yapmış olacaklar. İleriki dönemde okul geneli yapılacak ortak yazılı sınavlar için de soruları biz vereceğiz. Bunun için öğretmenlerimizin katılımıyla soru bankası oluşturma çalışmasını yapıyoruz. Öğretmenlerimiz bu sisteme girerek kendi yapacakları sınavların sorularını buradan alacaklar." dedi.
Genel Müdür Bülbül, ortak sınavın yapılış şekline bakılmaksızın sınavlar sonrasında şube ve sınıf bazlı analizler yapılmasını isteyeceklerini kaydetti.
Bir dönemde iki sınav yapılacak, soru dağılım tablosu hazırlanacak
Derslerden bir dönemde iki sınav yapılacağını ve bunun da takviminin belli olacağını belirten Bülbül, "Her sene başında zümre öğretmenler kurulunda, sınavların konu soru dağılım tablosu hazırlanacak. Bu, ilk defa yapılacak ve zorunlu hale gelecek. Böylece öğrenci ve öğretmenler, hangi konulardan soru sorulacağını önceden bilecekler." dedi.
Bülbül, Türkçe derslerinde de yabancı dil derslerinde olduğu gibi dinleme, konuşma, okuma ve yazma olmak üzere 4 dil becerisini ölçen uygulamalı sınavların başlatılacağını bildirdi.
Yazılı sınavda verilen yanlış cevaplar doğruları etkilemeyecek
Yazılı sınavların 100 tam puan üzerinden değerlendirileceğini de belirten Bülbül, "Yazılı sınavlarda, sorulara verilen yanlış cevaplar doğru cevapları etkilemeyecek." dedi.
Kısa süreli sınavların da öğrenciye geri bildirim verme amacıyla yapılacağını belirten Bülbül, bunların not olarak yansımayacağını ve çoktan seçmeli olabileceğini belirtti.
Genel Müdür Kemal Bülbül, yönetmelik ile ilgili yönergenin gelecek hafta yayımlanacağını, öğretmenlere uygulama kolaylığının sağlanması için ölçme aracı ve eğitim desteği verileceğini sözlerine ekledi.