İstanbul
Küresel pay piyasaları enflasyon endişeleriyle karışık bir seyir izlerken, gözler gelecek hafta ABD Merkez Bankası'nın (Fed) toplantı tutanakları başta olmak üzere yoğun veri gündemine çevrildi.
ABD'de artan enflasyon baskılarının ABD Merkez Bankası'nın (Fed) beklenenden önce sıkı para politikasına zorlayabileceği endişeleri bu hafta fiyatlamalarda önemli rol oynadı.
Avrupa'da artan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakalarının ekonomik toparlanmayı olumsuz etkileyebileceği endişesi haftanın son işlem gününde havacılık hisseleri öncülüğünde Avrupa borsalarındaki kazançları törpüledi.
Fed yetkililerinin hafta boyunca yaptıkları sözle yönlendirmeler yatırımcıların odağında yer alırken, gelecek hafta açıklanacak Fed'in toplantı tutanaklarının para politikasının geleceğine ilişkin ipuçları barındırması bekleniyor.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, hafta içinde yaptığı açıklamada, ekonomi için bir yıl öncesine göre daha pozitif olduğunu belirtirken, faiz artışı konusunda adım atmak için henüz çok erken olduğunu dile getirdi.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, politika faizinde gelecek yıl sonuna doğru artışa gidilebileceğini söylerken, New York Fed Başkanı John Williams, ABD'de enflasyonun daha geniş tabanlı hale geldiğini ve gelecekteki fiyat artışlarına ilişkin beklentilerin arttığını belirtti. Fed'de güvercin tonlu görüşleriyle bilinen Chicago Fed Başkanı Charles Evans ise enflasyonun yüksek kalmaya devam etmesi halinde gelecek yıl para politikasında yapılacak düzenlemelere karşı "açık fikirli" olacağını ifade etti.
Fed Başkan Yardımcısı Richard Clarida ise varlık alım hızının azaltılmasını aralıktaki toplantıda görüşebileceklerini kaydetti.
Öte yandan, Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Gerry Rice, tedarik zinciri aksamalarının devam etmesi veya enflasyon beklentilerinin kısa dönemli fiyat hareketleriyle bozulması durumunda dünyanın bazı bölgelerinde enflasyonun daha kalıcı hale gelebileceğini belirtti.
ABD'de para politikasına ilişkin artan belirsizlikler sonrası ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftalık 3 baz puan düşüşle yüzde 1,54'e indi.
Altının ons fiyatı artan enflasyonun sıkı para politikasının beklenenden önce uygulamaya alınabileceğini ilişkin endişelerle gerileyerek, haftayı yüzde 0,96 azalışla 1.847 dolardan tamamladı.
ABD Başkanı Joe Biden, hafta içinde ülkede son aylarda yüzde 50'den fazla artış gösteren akaryakıt fiyatlarında "rekabete karşı" ya da "yasa dışı bir uygulama" olup olmadığının araştırılması için Federal Ticaret Komisyonuna (FTC) talimat verdi. Avrupa'da uygulamaya alınan Kovid-19 kısıtlamalarıyla düşüş eğilimi hızlanan Brent petrolün varil fiyatı haftayı yüzde 4,1 azalışla 78 dolardan tamamladı.
ABD'de gözler Fed tutanakları ve yoğun veri takviminde
ABD'de New York borsasında S&P 500 ve Nasdaq endeksi haftalık kapanış rekorunu kırarken, Dow Jones endeksi negatif ayrıştı. Hafta boyunca Fed yetkililerinin sözle yönlendirmeleri yatırımcıların odağında yer alırken, gelecek hafta Fed'in toplantı tutanakları ve 3. çeyrek büyüme rakamları başta olmak üzere yoğun veri gündemi takip edilecek.
ABD'de enflasyon endişesi varlık fiyatlarının üzerinde etkili olmaya devam ediyor. ABD'de Philadelphia Fed İmalat Endeksi de kasımda piyasa beklentilerinin üzerinde artış göstererek 7 ayın en yüksek seviyesine ulaşırken, tüketici harcamalarındaki güçlü seyrin enflasyonu destekleyebileceği korkusu varlık fiyatlarında oynaklığı artırdı.
Artan küresel dolar talebiyle dolar endeksi hafta içinde 96,2'yle son 16 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Öte yandan, ABD Temsilciler Meclisi, Başkan Joe Biden'ın ekonomi planının ikinci aşamasını oluşturan 1,75 trilyon dolarlık sosyal harcama paketini onayladı.
ABD'de ayrıca perakende satışlar aylık yüzde 1,7 ve sanayi üretimi yüzde 1,6 artarak beklentileri geride bıraktı.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 0,32 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,24 yükselişle kapanış rekor kırarken, Dow Jones endeksi yüzde 1,38 değer kaybetti.
15 Kasım ile başlayan haftanın veri takviminde, pazartesi Chicago ulusal aktivite endeksi ve ikinci el konut satışları, salı imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI ile Richmond Fed sanayi endeksi, çarşamba büyüme, toptan stoklar, dayanıklı mal siparişleri, kişisel harcamalar, kişisel gelirler, Michigan tüketici güven endeksi, yeni konut satışları ve Fed'in toplantı tutanakları takip edilecek. ABD borsaları perşembe ve cuma Şükran günü nedeniyle kapalı olacak.
Avrupa'da Kovid-19 alarmı
Avrupa'da bu hafta siyasi gündem ve Kovid-19 salgınına ilişkin gelişmeler varlık fiyatları üzerinde etkili olurken, Almanya'da DAX ve Fransa'da CAC 40 endeksi haftalık kapanış rekorunu genişletti. Avro Bölgesi'nde para politikasını ilişkin sözle yönlendirmeler önemini korurken, gelecek hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'nın ve ECB yetkililerinin açıklamaları takip edilmeye devam edilecek.
Lagarde, hafta içinde yaptığı açıklamada, Avro bölgesinde enflasyon dinamiklerinin orta vadede azalacağını belirterek, “Enflasyon baskısının azalması beklenirken, politikayı sıkılaştırarak tepki vermek mantıklı değil.” dedi.
Kovid-19 salgınında artan vaka sayıları sonrası Avusturya pazartesinden itibaren 20 günlük sokağa çıkma kısıtlamasını uygulamaya alacağını duyururken, Avrupa genelinde havacılık sektörü hisselerinde sert satışlar görüldü.
Öte yandan, Almanya'nın Rusya'dan Avrupa'ya uzanan Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı'nın ruhsatlandırma sürecini geçici olarak askıya alırken, doğal gaz vadeli işlem kontratları 101,8 avroya kadar yükselmesinin ardından haftalık yüzde 11 kazançla 87 avrodan kapandı.
Makro ekonomik verilere göre ise Avro Bölgesi üçüncü çeyrekte beklentilere paralel çeyreklik yüzde 2,2 büyürken, İngiltere’de ekimde enflasyon yıllık yüzde 4,2'ye yükseldi.
Avro, dolar karşısında Temmuz 2020'den bu yana en düşük seviye olan 1,1250'ye kadar gerilemesinin ardından haftayı yüzde 1,24 değer kaybıyla 1,1302'den tamamladı.
Almanya'da DAX endeksi haftalık yüzde 0,41 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,46 artışla haftalık kapanış rekoru kırarken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,69 ve İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzde 1,42 geriledi.
Gelecek hafta, pazartesi Avro Bölgesi'nde tüketici güven endeksi, salı bölge genelinde imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI, çarşamba Almanya'da Ifo iş ortamı güven endeksi, perşembe Almanya'da büyüme verileri takip edilecek.
Asya borsaları Hong Kong hariç yükseldi
Asya'da ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in görüşmesi risk iştahını artırsa da Kovid-19 salgınında artan vaka sayılarıyla yükselişler sınırlı kalırken, Hong Kong borsasında teknoloji şirketleri öncülüğündeki satışlarla negatif ayrıştı.
Çin Merkez Bankası (PBoC) piyasalara 1 trilyon yuan likidite sağlayacağını duyurmasına karşın, Çinli emlak şirketleri piyasalar risk unsuru olmayı sürdürüyor.
Hafta içinde, bilinen 300 milyar dolar borcu bulunan Çinli emlak devi Evergrande'nin borçlarını ödemek için varlık satışı yaparken, son olarak Kaisa şirketinin tahvil ödemesini yapamadığına yönelik iddialar risk algısını artırdı.
Öte yandan Pekin'de kurulan, Çin ana karasındaki üçüncü menkul kıymetler borsası hafta başında işlemlere açıldı. Çin'de giderek büyüyen teknoloji, internet ve hizmetler sektörlerindeki yenilik odaklı küçük ve orta ölçekli işletmelere yatırım sağlaması amaçlanan borsada 81 şirket işlem görmeye başladı.
Japonya'da açıklanan makro ekonomik verilere göre, ülke ekonomisi üçüncü çeyrekte çeyreklik bazda yüzde 0,8'le öngörülerden fazla küçülürken, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde yıllık yüzde 0,1 artışla beklentilerin altında kaldı.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,46, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,60 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,10 değer kazanırken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,10 değer kaybetti.
22 Kasım ile başlayan haftanın veri takviminde, cuma günü Japonya'da TÜFE verileri takip edilecek. Japonya'da piyasalar salı günü tatil nedeniyle kapalı olacak.
Yurt içinde BIST 100 endeksine Garanti Bankası dopingi
Yurt içinde, Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, bu haftayla birlikte 6 hafta üst üste yükselirken, haftalık kapanış rekorunu da kırdı.
Hafta başında Garanti BBVA'nın ana hissedarı Banco Bilbao Vizcaya Argentaria'nın (BBVA) açıklaması Garanti BBVA hisseleri için gönüllü pay alım teklifinde bulunmaya karar verdiğini ve alım fiyatının, gerekli izinlerin alınması durumunda hisse başı 12,20 lira olacağını açıklamasıyla banka hisselerinin büyük çoğunluğu önemli yükseliş kaydetti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 100 baz puan indirerek yüzde 15'e düşürdü.
TCMB'den faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Kurul'un, arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin 2022 yılının ilk yarısı boyunca da etkisini sürdürmesini beklediği belirtilerek, "Kurul, bu etkilerin ima ettiği sınırlı alanın kullanımını aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir." ifadeleri kullanıldı.
BIST 100 endeksi bu hafta yüzde 6,03 artışla Kasım 2020'den bu yana en güçlü haftalık yükselişini sergileyerek, haftayı tüm zamanların en yüksek kapanış seviyesi olan 1.737,33 puandan tamamladı. Analistler, teknik açıdan 1.750 puanın direnç, 1.660 puanın ise destek olarak öne çıktığını kaydetti.
Dolar/TL de 11,3296 ile tarihi zirvesini görmesinin ardından haftayı 12,4 yükselişle haftalık kapanış rekoru olan 11,2308'den kapattı.
Gelecek hafta yurt içinde, pazartesi tüketici güven endeksi, çarşamba kapasite kullanımı, reel kesim güven endeksi ve sektörel güven endeksleri, perşembe TCMB'nin PPK toplantı özeti ve cuma TCMB finansal istikrar raporu takip edilecek.