Diyetisyen Aysima Duygu Aksoy konu hakkında bilgiler verdi.
Aslında çok eski geçmişe sahip olan detoks, son günlerde fazlasıyla popüler olan uygulamalarla hızla yaygınlaşmaya devam ediyor. Deneme ya da denememe konusunda ikilemde kalan kişiler için hazırladığımız yazıda, detoksun ne olduğu, popüler olan detoks uygulamalarını ve detoks diyetlerinin zararlı olup olmadığı sorularına yanıt arayacağız.
Detoks Nedir?
Vücudumuza başta beslenme olmak üzere farklı yollarla alınan zararlı ve atık maddeler ve toksinlerden kurtulma olarak tanımlanan detoks, yapılan belirli uygulamalara bağlı olarak; zararlı atıkların vücuttan uzaklaştırılmasına hız kazandırmaktadır. Tarihçesi çok eski Hint geleneklerine ve Budist ritüellerine dayanan detoks, süreç boyunca yağlı, tuzlu ve unlu gıdaların tüketilmediği; hayvansal gıdalar, tahıl ve baklagillerin tamamen yasak olduğu, bu besinler yerine yalnızca taze sebze, meyve ya da su ile beslenerek gerçekleştirilen toksin arıtma uygulamalarıdır. Çok sayıda çeşidi olduğu gibi, süreleri 1 hafta ile 6 ay arasında değişen detoks uygulamaları mevcuttur.
Detoks Nasıl Yapılır?
Detoksun temelinde vücutta biriken toksinlerin atılması ve bedenin yenilenmesi amacı yatmaktadır. Yüzlerce yıllık geleneğe sahip detoks uygulamaları, ritüele göre bedeni yenilmekte, zararlı kimyasallardan arındırmakta ve ömrü uzatmaktadır. Vücutta toksin birikmesinin iki temel nedeni vardır. Bunlardan birincisi endojen adı verilen ve vücudun kendi içinde tamamen doğal nedenlerle biriken atıklar, ikincisi ise eksojen adı verilen ve sonradan dışarıdan alınan atıklardır. Bu toksinlerin vücutta birikmesi pek çok hastalığın da nedeni olarak görülürken, doğal boşaltım sistemiyle atılan zararlı toksinler vücudun temizlenmesi açısından yetersiz kalabilmektedir. Bu nedenle yalnızca doğal meyve ya da saf sus ile belirli bir süre beslenerek vücuttaki zararlı maddelerin atılması şeklinde uygulanmaktadır. Bu durumu kirli su dolu bir bardağa, sürekli olarak temiz su ekleyerek, kirliliğin en aza indirilmesi şeklinde örnekleyebiliriz. Dolayısıyla belirli bir dönem vücuda yalnızca su ve meyve alarak, biriken toksinlerin boşaltım sistemiyle vücuttan atılmasının amaçlandığı söylenebilir.
Detoks Diyeti Nedir?
Aslında vücutta biriken zararlı kimyasalların atılması olarak bilinen detoks, son yıllarda zayıflama tekniği olarak da kullanılmaya başladı. Detoks diyeti olarak moda haline gelen uygulamaların toksinlerden arınma metodu olarak kullanılmasında hiçbir sakınca görmeyen uzmanlar; bu tekniklerin salt zayıflama amacına yönelik olarak uzun süre yapılmasının yarardan çok zarar vereceği yönünde hem fikir. Detoks, uygulandığı dönemde karbonhidrat ve protein ağırlıklı beslenmenin en aza indirilmesinden kaynaklı olarak hızlı kilo kaybı yaşanmaktadır. Metot bakımından uygulanması en zor ve sabır isteyen diyet çeşitlerinden biri olduğu bilinmektedir.
Detoks Diyetleri Zararlı mı?
Az önce bahsettiğimiz gibi diyet amacına yönelik detoks uygulamaları kısa süreli olduklarında sorun yaratmamakla birlikte, uzun süreli olarak yapıldıklarında hızlı kilo kaybına bağlı olarak karaciğer yetmezliği, şeker hastalığı, kalp yetmezlikleri gibi önemli sorunları da beraberinde getirmektedir. Genel olarak değerlendirdiğimizde detoks diyetinin zararlı olduğunu ve yapılacaksa dahi diyet danışmanı eşliğinde gerçekleştirilmesi gerektiğini söylemek yanlış olmayacaktır.