Kabil
Taliban'ın Ağustos 2021'de Afganistan yönetimine gelmesinin ardından, Batı'nın Afganistan'ın güçlü şekilde ihtiyaç duyduğu uluslararası yardımları kesmesi ve yaptırımlar uygulaması ülke ekonomisini derinden etkiledi.
Taliban'ı şu ana kadar henüz hiçbir ülke resmen tanımadı. Ülkedeki siyasi durumla ilgili tartışmalar sürerken, kimi uzmanlar Afganistan'da ekonomik yatırımın uzun vadede kazançlı olacağını ifade ediyor.
Taliban yetkilileri ise yaptıkları açıklamalarda, sık sık Afganistan'da artık güvenliğin sağlandığını belirterek, tüm dünyadaki iş adamlarını burada yatırım yapmaya çağırıyor ve bu konuda her türlü kolaylaştırmayı sağlayacaklarını kaydediyor.
Son olarak İslam İşbirliği Teşkilatı Afganistan Temsilciliği görevinde bulunan deneyimli Türk diplomat ve emekli Büyükelçi Hüseyin Avni Botsalı, Afganistan'ın başkenti Kabil'de düzenlenen İmam Ebu Hanefi Uluslararası Ticaret ve Sanayi Fuarı'nda AA muhabirine yaptığı açıklamada, Taliban sonrası Afganistan'daki ekonomik durumu değerlendirdi.
"Türkiye, dünya ile köprü oluşturabilir"
Botsalı, Taliban sonrası dönemde fiili çatışmasızlık süreci yaşandığını belirterek, Afganistan'ın Türk iş adamları için büyük fırsatlar barındırdığını kaydetti.
Batılı ülkelerin ve uluslararası büyük şirketlerin Afganistan'ı terk etmesiyle oluşan boşlukta Türkiye'nin önemli rol oynayabileceğine işaret eden Botsalı, "Halk, müteşebbis sektör, küçük ve orta ölçekli işletmeler nefes alıp veriyorlar. Afganistan'da işbaşında olan yöneticiler de iktisaden ülkenin dünyayla bağlarının yeniden canlandırılmasını istiyor. Bunun nasıl gerçekleştirilebileceği konusunda yardıma ihtiyaçları var. Türkiye bu açıdan Afganistan ile gelişmiş dünya arasında bir stratejik köprü oluşturma şansına sahip." ifadelerini kullandı.
Afgan halkının Türkiye'ye büyük bir ilgi beslediğini dile getiren Botsalı, bugün Afganistan'da yatırım yapacak Türk şirketlerinin ileride rekabet üstünlüğü elde edeceğini söyledi.
Botsalı, Afganistan'daki ekonomik fırsatlar hakkında şu değerlendirmelerde bulundu:
"Afganistan'da zemin bugün Türk müteşebbislerinin ve yatırımcılarının geleceğe dönük yatırım ve planlama faaliyetini artırmalarına çok müsait bir haldedir. Afganistan'ın kapıları Türkiye'ye ardına kadar açık. Fiili olarak iki yılı aşkın süreden beri ülkede güvenlik görülebilir şekilde iyileşmiş durumda. Sokakta rahatça dolaşabiliyorsunuz. İnsanlar sizi taciz etmiyor ve çaldığınız her kapı açılıyor. Bu bağlamda Türk iş insanları açısından Afganistan'daki bu konjonktürü değerlendirip rekabet olmayan bir ortamda gelip burada konuşlanmak büyük bir avantaj sağlayabilir."
Botsalı, bankacılık sektöründe şu an bazı aksaklıklar olduğunu ancak bunların aşılamayacak sorunlar olmadığını belirterek, yerel makamların yatırımcının önünü açmak için ciddi çaba içerisinde olduğunu kaydetti.
Az sayıda Türk iş insanının Afganistan'daki durumu fırsat bilip yatırım yaptığını aktaran Botsalı, Türk yatırımcılara buraya gelip iş yapmaları çağrısında bulundu.
Botsalı, şöyle devam etti:
"Afgan makamları ellerinden gelen gayreti gösteriyorlar. Sınırlılıklarının bilinci içindeler. Türk yatırımcılarının Afganistan’daki şartların gerektirdiği esneklikleri gösterebileceklerini ve burada mahalli çözümlerle bazı sıkıntıların aşılabileceğini sanıyorum. Özellikle altyapı, enerji, maden, sağlık, ulaştırma sektörü, bu alanlarda Türkiye'nin Afganistan'ın yeniden inşasına dönük gelecekte yapacağı yatırım ve katkıların planlanmasına başlanması için son derece müsait bir ortam sunuyor bize."
Botsalı, Kabil'de bu yıl ikincisi düzenlenen İmam Ebu Hanefi Uluslararası Ticaret ve Sanayi Fuarı'nda komşu ülkelerin yanında Türkiye'nin de hem enerji yatırımları olan bir şirket hem de Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk Afgan İş Konseyi düzeyinde temsil edildiğini söyledi.
Fuara, yüzlerce orta ve küçük ölçekli firmanın katıldığını dile getiren Botsalı, fuarda kadın girişimcilere de yer verilmesinin olumlu bir gelişme olduğunu ve on binlerce insanın burayı ziyaret etmesinin ülkede barış, istikrar ve normalleşmeye duyulan ihtiyacın had safhaya geldiğini gösterdiğini anlattı.
"Savaş fiilen durmuş bulunuyor"
Emekli Büyükelçi Botsalı, Taliban sonrası Afganistan'da savaşın bittiği ve güvenliğin büyük oranda sağlandığı değerlendirmesinde bulunarak, uluslararası yardım ve yatırımların sona ermesi sonucu askıya alınan büyük altyapı projelerinin yeniden başlatılması için uygun ortamın bulunduğunu kaydetti.
Afganistan'ın dünyanın en fakir 5 ülkesinden biri olduğunu ve savaşın sona ermesiyle Afgan halkının barıştan başka bir şey istemediğini belirten Botsalı, ülkedeki güvenlik durumu hakkında şu ifadeleri kullandı:
"Fiili çatışmasızlık hali 40 yılı aşkın süredir devam eden savaş bakımından Afganistan'da niteliksel bir yeni durumu temsil ediyor. Geçmişte hep 3 gün ateşkes, 1 hafta ateşkes gibi barış gayretlerine zemin oluşturacak fırsatlar aranıyordu. Bugünkü konjonktürde savaş fiilen durmuş bulunuyor."