Elazığ
Kentte tarihi Harput yöresinde bağ bozumu sezonunda başlayan orcik yapımı, hava şartlarının uygun olması halinde sonbaharın sonuna kadar sürüyor.
Çeşit çeşit üzümün yetiştiği kentte üzüm suyu ile hazırlanan şıra, Harput bölgesinde bulunan beyaz toprakla mayalandırılarak kazanda kaynatılıyor.
Tortusu kevgirle alınan şıra süzülerek farklı bir kazanda tekrar kaynamaya bırakılıyor. Bu esnada başka bir kap içerisinde ayrılan bir miktar şıraya un katılmak suretiyle elde edilen ve "livinç" adı verilen karışım, kazanda kaynayan şıranın içerisine yavaş yavaş dökülerek bulamaç kıvamına gelene kadar kaynatılıyor.
Elde edilen bulamaca, ipe dizilen ceviz içlerinin belirli aralıklarla 3-4 kez batırılması ve güneşte kurutulmasıyla hazırlan orcik için uzun çaba gerekiyor.
4 yıl önce tescillenmesiyle artan talebi karşılamaya çalışan üreticiler, aile bireylerinin de katılımıyla el birliğiyle orcik yapımını sürdürüyor.
"Talebe yetişemiyoruz"
Erbildi köyünde orcik üreten köylülerden Hıdır Gecekuşu, AA muhabirine, daha önce kışın tüketmek ve misafirlere ikram etmek için hazırladıkları bu lezzetin artan taleple satışını da yapmaya başladıklarını söyledi.
Kentte son yıllarda imalathanelerde farklı yöntemlerle yılın 12 ayı orcik üretildiğini dile getiren Gecekuşu, en doğal orciğin ise bağ bozumundaki üzümden elde edilen şıra, maya olarak kullanılan yöreye has beyaz toprak, un ve yerli ceviz ile yapıldığını belirtti.
Gecekuşu, "Elazığ'daki 'orcik'e çok büyük talep var. Gurbetçiler alıyor. Geçen sene 5 kilogram götüren seneye geldiğinde 25 kilogram götürüyor. Bu yüzden de talebe yetişemiyoruz. Geçen yıl 4 ton orcik yapmıştım, bu sene 5-6 ton hazırlamayı hedefliyorum çünkü bu sene talep daha çok." dedi.
"Sipariş üzerine yapıyoruz"
Kardeşi Neşe Gecekuşu da aile büyüklerinden miras kalan orcik yapımını geleneksel yöntemlerle yıllardır sürdürdüklerini anlattı.
"Her işin bir zorluğu olduğu gibi orcik yapımının da zorluğu çok. Üzümün toplanması, cevizlerin ipe dizilmesi, şıranın kaynatılıp bulamaç haline getirilmesi zor oluyor ama geçim kaynağımız olduğu için zevkle yapıyoruz. Orciklerimizi sipariş üzerine yapıyoruz." ifadelerini kullanan Gecekuşu, bu yıl talebin çok olduğunu dile getirdi.
Orciği tadanların lezzetini çok beğendiğini vurgulayan Gecekuşu, beğenenlerin ertesi yıl tekrar talepte bulunduğunu, bundan dolayı siparişe yetişemediklerini söyledi.
"Gurbetçiler sayesinde Avrupa'da da biliniyor"
Elazığ Harput ve Köyleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkan Yardımcısı Habib Karaçorlu ise "orcik"in Harput yöresindeki aileler için önemli bir geçim kaynağı olduğunu ifade etti.
Bu lezzetin geleneksel yöntemlerle ve bölgede yetişen doğal ürünlerle hazırlandığına dikkati çeken Karaçorlu, şunları kaydetti:
"Elazığ'ın 'orcik'i lezzeti ve aromasıyla Türkiye'de büyük beğeni kazandı, hatta gurbetçiler vasıtasıyla yurt dışına da gönderilmekte. Özellikle gurbetçilerimiz Almanya, Hollanda, Belçika, Fransa'ya dönerken buradan orcik götürüyorlar. Orcik, gurbetçiler sayesinde Avrupa'da da biliniyor ve tüketiliyor. Doğal bir ürün. Bundan dolayı da tercih ediliyor."