Bakü
Azerbaycan'da, işgalden kurtarılan toprakların imarı ve yaklaşık 30 yıldır ata yurtlarından ayrı düşen insanların memleketlerine geri dönmesi için çalışmalar sürüyor.
27 Eylül-10 Kasım 2020'de 44 gün süren savaşta topraklarını Ermenistan işgalinden kurtaran Azerbaycan'da, göçmenlerin ata yurtlarına dönme süreci olan "Büyük Dönüş" için yapılan faaliyetler bizzat Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimat ve denetimleriyle hayata geçiriliyor.
İşgalden kurtarılan bölgelerin imarı için 2021 devlet bütçesinden 2,2 milyar manat (1,29 milyar dolar) ayrıldı. Bu meblağ yetmezse devlet ek ödenek ayıracak.
Çalışmalara öncelikle Ermenistan güçlerinin işgal döneminde döşediği mayınları temizlemekle başlayan Azerbaycan yönetimi, eş zamanlı olarak bölgenin ilk altyapı projelerine de başladı.
İlk proje de ülkenin "kültür başkenti" ilan edilen Şuşa'ya iki yeni yolun yapılması oldu. Yapımlarında Türk şirketlerinin de yer aldığı yollardan birinin sonbahara kadar tam hazır olması planlanıyor.
Yol çalışmalarını, Fuzuli'de uluslararası havaalanının yapımına başlanması izledi. En ağır kargo uçakları dahil her türlü uçağın kullanabileceği şekilde inşa edilen havaalanının da sonbahara kadar hazır olacağı öngörülüyor.
Azerbaycan, sadece Fuzuli ile yetinmiyor, gelecek dönemde, işgalden kurtarılan Laçın ve Zengilan'da havaalanları inşa edecek. Ermenistan sınırında bulunan Zengilan'ın bölgenin lojistik merkezi haline dönüştürülmesi de Bakü yönetiminin planları arasında yer alıyor.
Zengilan'ın Ağalı köyü, bölgede imarı tamamlanan ilk köy olacak. Pilot proje olarak temeli atılan Ağalı köyü, "akıllı köy" konsepti ile inşa edilecek. Yıl sonuna kadar tamamlanması planlanan köye yaklaşık 1000 kişi yerleştirilecek.
Azerbaycan yönetimi kent bazında ise ilk olarak Ağdam'ın yeniden kurulmasını planlıyor. İşgal döneminde Ermeni güçlerce tahrip ve talan edilerek adeta bir "hayalet kent"e dönüşen Ağdam, yaklaşık 3 yıl sonra 50 binden fazla kişinin yaşayacağı modern bir kent olacak.
Ülke yönetimi bölgenin "yeşil enerji" bölgesi olması için de yatırımlar yapacak. Bu kapsamda Kelbecer ve Laçın'da rüzgar enerjisi, Zengilan ve Cebrayıl'da ise güneş enerjisi santralleri inşa edilecek.
Azerbaycan hükümeti, işgalden kurtarılan bölgelerin imarında dost ve kardeş ülkelerin yatırımcılarının, özellikle de Türk şirketlerinin yer almasını bekliyor.