Sinop
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 9 Şubat'ta ilan ettiği Milli Uzay Programı'ndaki hedeflere ilişkin çalışmalar aralıksız sürüyor.
Programın en önemli kısa vadeli hedefi, 2023 yılında milli ve özgün teknolojileri kullanarak Ay'a bir uzay aracıyla sert iniş gerçekleştirmek. Türk mühendisleri, bu amaç doğrultusunda gece gündüz demeden çalışırken uzayda ateşlenecek roketlerin motorları dahil tüm ayrıntılar üzerinde titizlikle duruluyor.
Bakan Varank çalışmaları yerinde inceledi
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, hibrit roket teknolojileriyle yapılan çalışmaları yerinde görmek üzere Sinop'ta temaslarda bulundu.
Bakan Varank, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının iştiraki olan Delta V Uzay Teknolojileri AŞ'nin geliştirdiği SORS'un fırlatma testleri için Sinop Test Merkezi'ni ziyaret etti.
Varank'a ziyaretinde, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Sinop Valisi Erol Karaömeroğlu, AK Parti Sinop Milletvekili Nazım Maviş, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, KOSGEB Başkanı Hasan Basri Kurt, Delta V Genel Müdürü Arif Karabeyoğlu ve SSTEK Savunma Sanayi Teknolojileri AŞ Genel Müdürü Ahmet Çağrı Özer eşlik etti.
Varank, fırlatma öncesinde test alanını inceledi, SORS'un montaj ve uçuş öncesi hazırlık aşamalarına ilişkin bilgi aldı.
"Hedef 100 kilometre sınırı"
Varank, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Milli Uzay Programı'nın hedeflerinden birinin 2023'te Ay'a sert iniş gerçekleştirmek olduğunu anımsatarak, "Şu anda uzay aracımızın tasarımına başladık." dedi.
Sinop'ta Delta V tarafından yapılan testler konusunda bilgi veren Varank, "Buradaki nihai hedef hibrit motorlu roketlerle beraber 100 kilometre dediğimiz uzay sınırını aşabilmek." ifadesini kullandı.
Varank, yabancı bir firmanın (Virgin Galactic) hibrit motorlar kullanarak yakın zamanda uzayda seyahat gerçekleştirdiğini belirterek, "İşte bu motoru biz test edebilirsek uzayda buna bir tarihçe kazandırabilirsek bu hibrit motorlarla uzay alanında önemli bir açılım yakalamış olacağız. Bu alanda Türkiye bir adım öne çıkmış olacak." diye konuştu.
"Ay Görevi" için yürütülen çalışmaların başarıyla ilerlediğini anlatan Varank, "Adım adım aya yaklaşıyoruz. Ay misyonundaki hedeflerimize yaklaşıyoruz." dedi.
Varank, Milli Uzay Programı'ndaki diğer bir hedef olan uzaya insan göndermek konusunda da süreci hızlandıracaklarını ifade ederek, bu göreve duyulan ilginin farkında olduklarını dile getirdi.
"Yüksek performans, ileri teknoloji"
Delta V Genel Müdürü Karabeyoğlu, ateşlemesi yapılan SORS'un dünyada kullanılan en ileri teknolojilerden birine sahip olduğunu vurgulayarak, "Sıvı oksijen ve parafin yakıt kullanan çok hızlı yanan ve yüksek performans ortaya koyan bir motordan bahsediyoruz." dedi.
TUA Başkanı Yıldırım, Milli Uzay Programı'ndaki 10 hedefin tamamında ilerleme kaydettiklerini bildirerek, "2030 yılına geldiğimizde Türkiye bir uzay gücü olarak yerini alacak dünyada 7-8 ülkeden biri olacak." ifadesini kullandı.
10'dan geriye sayıldı
Bakan Varank ve beraberindekiler, oksitleyici olarak sıvı oksijen kullanan sondanın fırlatma öncesi dolum süreci ve diğer hazırlıklarının tamamlanmasının ardından fırlatma kontrol binasına geçti.
Burada yapılan son güvenlik kontrollerinin ardından 10'dan geriye sayıldı ve SORS'un fırlatma testi yapıldı. Bakan Varank'ın komutuyla fırlatılan sonda roketi, Sinop'ta yapılan testi başarıyla geçti.
Delta V'nin, roketin irtifasının artırılmasına ilişkin çalışmaları devam ediyor. SORS, büyütülen tankıyla daha fazla oksitleyici kapasitesine sahip olacak. Böylelikle fırlatılan roket 100 kilometreden çok daha yüksek irtifalara da ulaşabilecek.
İmalatı tamamlanan büyük oksitleyici tankının yer testlerinin ağustosta yapılması, eylülde yapılacak fırlatmalarda kullanılması hedefleniyor.
Önceki testler de başarılı
SORS'un itki sistemi dikey ateşleme testi ve "Ay'a Sert İniş" görevinde kullanılması planlanan hibrit roket motorunun testi nisan ayında yapılmış, testler tam başarıyla sonuçlanmıştı.
SORS, hibrit roket motorları konusunda Türkiye'nin ulaştığı başarı ve teknolojik yetkinliği göstermesi yanında, "Ay Görevi" için de önemli bir yapı taşı olacak. Ay Görevi'nde kullanılacak hibrit motorun kritik bileşenleri, SORS sistemiyle uzay ortamına çıkarılıp test edilecek ve uzay görevleri için uygunlukları teyit edilecek.
Hibrit roket motorları daha çevreci
Hibrit roket motorları katı yakıt ve sıvı oksitleyicinin bir araya getirilmesiyle elde edilen yenilikçi roket sistemleri olup, katı ya da sıvı sistemlerde bulunmayan emniyet, maliyet ve daha çevreci olma avantajlarına sahip.
Bu sistemler, maliyetin öncelik haline geldiği ticari uzay faaliyetlerinde, maliyetin yanında güvenliğin ve çevre hassasiyetinin de ön planda olduğu uzay turizmi gibi yeni uygulama alanlarında talep edilir hale geldi. Hibrit yakıtlı roketler sayesinde yeni nesil fırlatma sistemleri, üst kademe itici motorları ve yörünge altı sistemlerin geliştirilmesi mümkün olabilecek.