AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik, düzenlediği basın toplantısında Türkiye'de yaşanan yoğun kar yağışı ve İstanbul'daki son durumu değerlendirdi. Çelik, özellikle afetle mücadele edilirken ortaya çıkan aksaklıkların ve yanlışlıkların itiraf edilmesi yerine olayın Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'ne, AK Parti'ye ve sahada çalışanlara karşı bir suçlama kampanyasına dönüştürüldüğü günlerin yaşandığını belirterek, “Bütün bir yönetim zaafının pişkinlikle savunulmaya çalışılması karşısında siyasi hayatımıza negatif olarak geçecek bir dönem birkaç gündür yaşanıyor” dedi.
Afet zamanlarının olağanüstü koordinasyon gerektiren dönemler olduğunu dile getiren Çelik, “Bu dönemlerde de aksaklıklar yaşanabilir. Afetin boyutuna göre yangın olur, sel olur, kar olur; ne kadar güçlü tedbirler alırsanız alın istediğiniz anda bunu belirli bir sonuca ulaştırmanız mümkün olmayabilir. Ama burada önemli olan şudur. Dünyada bilinen kurallar, Türkiye'nin afetle mücadele kapasitesi, belediyelerin deneyimleri, merkezi idarenin deneyimleri ve kurumsal hafızası bakımından bir ölçü ortaya koyulduğunda gereken tedbirleri alıp almadığınız çok temel bir değerlendirme konusu olarak ortaya çıkar” diye konuştu.
“İBB, herkesi tedbire çağırırken bir tek kendisi tedbir almamış”
Çelik, konuşmasına şöyle devam etti:“Bütün bunlar olurken İstanbul Belediyesi'nin hiçbir şekilde biz hazırlığının olmadığı, herhangi bir şekilde koordinasyon içinde davranmadığı büyük bir yönetim zaafı ortaya koyduğu görüldü. Ama bunun karşısında hala bütün bunların sebebi nedir diye kamuoyuna bir açıklama yapmak yerine suçlayıcı, bütün bu yönetim felaketinin üstünü örtmeye çalışan bir yaklaşım var. Pazartesi gününden beri etkisini sürdüren kar yağışı, İstanbul'da geçmiş zamanlarda da yoğun bir şekilde yaşandı. Tabii bundan kimse haberdar değildim diyemez. Nitekim 17 Ocak günü Meteoroloji Genel Müdürlüğü bütün bu karşılaşılacak tabloları bir uyarı niteliğinde herkes paylaştı. Nitekim bu İBB'nin Afet Koordinasyon Merkezi tarafından da paylaşıldı. ‘Yoğun bir kar yağışı geliyor, tedbirli olunması gerekir' diye. İBB, herkesi tedbire çağırırken bir tek kendisi tedbir almamış. Nitekim 21-22-23 Ocak günleri boyunca meteorolojinin bahsettiği tablo ile karşı karşıya kalındı. Ortada belediye idaresi adına ciddi bir zaaf olduğu ilk andan itibaren görülmeye başlandı. İstanbul'a ve İstanbulluya sahip çıkmayan bir belediye yönetimi söz konusu oldu. Binlerce vatandaşımızın yollarda kaldığı, yaşlı-genç-kadın herkesin perişan olduğu bir tablo belediye yönetiminin sorumluluk alanı içerisindeki alanları içinde meydana geldi.”
“İstanbul'da yüz binlerce insan mahsur kalırken, insanların toplu taşımaya yönlendirilmesi söz konusuyken, toplu taşıma araçlarına zincir takılmadı”
Çelik, kar yağışı sırasında İBB'nin en basit düzeydeki tedbirleri dahi almadığını ifade ederek, “Nedir bu? İstanbul'da yüz binlerce insan mahsur kalırken, insanların toplu taşımaya yönlendirilmesi söz konusuyken, toplu taşıma araçlarına zincir takılmadığı, herhangi bir tedbirin toplu taşıma araçları için söz konusu olmadığı görüldü. Daha sonra bu kar temizleme araçlarının zincirsiz bir şekilde nasıl savrulduğu, aslında krize müdahale etmesi gereken bu araçların herhangi bir şekilde zincir takılmadığı için kendisinin bir kriz unsuru haline geldiği görüldü. Daha da acısı krize müdahale etmesi gereken kar küreme araçlarından bir tanesi, belediye başkanının bir restoranda yemek yemesine eşlik ediyor, oradaki yolu açmak için seferber ediliyor” dedi.
“İstanbul'a bu kar ilk defa yağmıyor”
Çelik, konuşmasında şunları kaydetti:“Bütün bu tablo karşısındaki yönetim zaafını medeni ve makul bir dille herkesin siyasi safını İstanbullunun gözünden bakarak değerlendirmesi gerekirken, ilk andan itibaren biz bu yönetim zaafını, bunun üzerine yıkarız gibisinden bir kampanya ile karşı karşıya kalıyoruz. Arkasından bütün bu bilgilendirmeyi yapması gereken, belediye görevlisinin yurt dışında olduğu gözüküyor. Üstelik olan bitene tepki gösteren vatandaşlarımıza ‘Trol' diyerek, hakaret eden bir kampanya yürütülüyor. Bu ne adına yapılıyor? Belediye adına yapılması gereken bilgilendirme kampanyası adına yapılıyor. Yolda kalmış, ortaya çıkan yönetim zaafından dolayı sıkıntı çekmiş vatandaşların tepkilerine ‘Trol' diyen bir iletişim yönetimi. Bütün bunlar karşısında CHP yönetiminin yapması gereken neydi? Olaya el koymaktı. Fakat biz şunu gördük; CHP yönetiminin belediye başkanının nerede olduğunu, belediyenin hangi tedbiri aldığından herhangi bir şekilde haberi yok. İstanbul'a bu kar ilk defa yağmıyor. Biliyorsunuz, 2017 yılında daha yoğun bir kar yağışı ile karşılaşıldı. O kar yağışı söz konusu olduğunda alınan tedbirlerle bugünkü tedbirlere bakıyorsunuz, sanki belediyenin kurumsal hafızası ortadan kaldırılmış. İBB, bir beyin yıkama faaliyetine tabii tutulmuş, bütün şimdiye kadar ki krizlere müdahale eden, İstanbul'a ve İstanbulluya sahiplenen o büyük kapasitesinden uzaklaştırılmış bir beyin yıkama faaliyeti ile karşı karşıya kalmış gibi duruyor. Bütün bu belediye otobüslerinden kar temizleme araçlarına kadar en basit zincirin takılamaması şeklinde durum, yönetim zafiyetinin çok ötesinde bir şeye işaret ediyor. İstanbul ve İstanbullu hakkındaki duyarsızlığa işaret ediyor.”
“Koskoca Büyükşehir Belediyesi'nin bu hale nasıl getirildiğini, ehliyet, liyakat ve kul hakkı açısından iyi değerlendirilmesi gereken bir durum olduğunu söylemek gerekir”
2017'de İstanbul'a 120 santimetrelik kar yağışının meydana geldiğini hatırlatan Çelik, “Bu sefer yağan ise 80-85 santimetre. 2017'deki kar yağışı sırasında İstanbul'un cadde ve sokaklarına 136 bin tuz dökülmüştür ve 539 ton solüsyon kullanılmış. Bu rakamlar ortadayken, bugün İBB yetkililerinin açıkladığı rakamlara göre 55 bin tonluk tuz ve 31 bin ton solüsyon dökülerek kriz karşısında açık bir zafiyet ortaya koymuştur. Tabii CHP yönetimi açısından şöyle bir durum var. Sürekli ehliyet, liyakat, kul hakkı diyorlar. Koskoca Büyükşehir Belediyesi'nin bu hale nasıl getirildiğini, ehliyet, liyakat ve kul hakkı açısından iyi değerlendirilmesi gereken bir durum olduğunu söylemek gerekir. Sırf siyasi etiketleme yoluyla bu kadar insanın işten atılması, üstelik CHP Genel Başkanı'nın söz vermesine rağmen bu insanların emeklerine kıyılması, ortada böylesine kurumsal hafıza açısından bir beyin yıkama faaliyetinin ortaya çıktığını net bir şekilde gösteriyor. Sonuçta İstanbul gibi metropolde geçmişin kriz tanımlarına bakıldığında hiçbir şekilde görülmeyecek bir zaaf söz konusu. Tamamen suçlama ile yönetilen, pervasız saldırılar ile yönetilen bir tablo” diye konuştu.
“Yönetimin kendisi bir kriz oluşturmuş”
Ekrem İmamoğlu'ndan önceki İstanbul yönetiminde krizlere ve müdahalelere bakıldığında Meteoroloji'den uyarı yapıldığı andan itibaren çeşitli kurumlarla koordinasyon içerisinde birtakım simülasyonlar ve provalar gerçekleştirildiğini söyleyen Çelik, “Dolayısıyla hangi ana arterlerin tutulacağını, nerelerin kilit nokta olduğunu tespit ederek bunlara dönük tedbirlerini alır. Burada bırakın tedbir almayı, krize dönük bir yol haritasından herhangi bir fotoğraf çekiminden bile uzak bir tablo var. Ana arterlerin neresi olduğundan, hangi kilit noktaların kilitleneceğinden, nerelere dönük tedbir alınması gerektiğinden uzak, adeta başıboşluk içerisinde oradan oraya savrulan bir kriz yönetimi değil bir kriz yönetimsizliği söz konusu. Bu şekilde yönetimin kendisi bir kriz oluşturmuş. Dolayısıyla bir koordinasyonun olmadığı görülüyor. İBB Başkanı sık sık kurumları ayrıştırmayalım, koordinasyonu sağlayalım diyor. Fakat İBB yönetimi bütün bu koordinasyon içerisinde bir kapasite ile İstanbul'a ve İstanbulluya sahip çıkan bir davranış biçimi ile var olmuyor. Bu son krizde görüldüğü gibi. Biliyorsunuz bu tip krizlerde geçmiş zamanlarda görmüşsünüzdür, kilit noktalara çeşitli mobil araçlar yerleştirilir, büfeler yerleştirilir, vatandaşın ihtiyacının karşılanması için çekiciler koyulur ki tıkandığı halde hemen açabilelim diye. Bütün bu kriz hazırlıklarının hiçbirisinin olmadığı, krizi müdahale etmesi gereken araçların ve yönetim anlayışının kendisinin bizatihi en büyük kriz sebebi olduğu tablo bu şekilde ortaya çıktı” ifadelerini kullandı.
“Hiçbir şeye hakim olmayacaksınız, buna rağmen burada da olan biteni görüp tepki gösteren vatandaşlarımızı da ‘Trol' diye suçlayacaksınız”
Normal bir zamanda kimin hangi restorana gittiğinin kimseyi ilgilendirmeyeceğini söyleyen Çelik, şunları söyledi:“Ya da kimin yurt dışında tatil yaptığı kimseyi ilgilendirmez. Kendisi bilir. Fakat bu kriz döneminde yüz binlerce İstanbullu soğuklarda perişan olmuşken, İBB'nin sorumluluk alanı içerisinde müdahale etmesi gereken yer de müdahalesi söz konusu değilken, bir belediye başkanının saatlerini restoranda geçirmesi tabii ki kriz yönetimi açısından büyük bir zaaf oluşturur. Bu doğal bir durumdur. Burada yapılacak nedir? Doğru düzgün bir bilgilendirmedir. Ya da bu bilgilendirmeyi yapacak personelinizin yurt dışında tatilde olması normal bir zamanda kimseyi ilgilendirmez ama bir yandan bu bilgilendirmeyi yurt dışından yapacaksınız, hiçbir şeye hakim olmadan, aynı zamanda da burada da olan biteni görüp de buna tepki gösteren vatandaşlarımızı ‘Trol' diye suçlayacaksınız. Çok basit bir şey yapılabilirdi. Şu saatte şuradaydık, şu saate şuradaydık gibisinden. Bu da kamuoyu tarafından takdir edilir. Bu doğru bir davranış mıdır yoksa yanlış bir davranış mıdır? Bunun yerine saatlerce bekleyip, herhangi bir açıklama yapmayıp, daha sonra bu görüntüler ortaya çıkıyor, yerel yönetimlerden sorumlu CHP'nin Genel Başkan Yardımcısı'ndan bütün milletvekillerine kadar bir seferberlik halinde bu görüntüler eskiydi, bu görüntüler yanlıştı, böyle bir şey söz konusu değildir diyorlar. Buna tepki gösterenleri, kriz zamanında bir restoranda tepki gösterenleri ağır bir şekilde suçluyorlar. Daha sonra ne oluyor? Aslında tepki gösterenlerin, bu doğru değil, bu kabul edilemez, böyle bir zamanda krizi yönetmesi gereken kişiler, hareket merkezinde kriz merkezinde olmalıdır diye çok makul bir talepte bulunan kişileri suçluyorsunuz. Sonuçta ne oldu? Onları söyleyenlerin dedikleri doğru çıktı. Bunun üzerine CHP cephesinde seferberlik halindeki suçlama, seferberlik halinde tweet'lerin silinmesine döndü. Özür dileyenler oldu. Özür her zaman erdemli bir davranıştır. Ama hala pişkinliği ve pervasızlığı bu şekilde sürdürenler var.”
“Teşkilatlarımız görevinin başındaydı”
Çelik, CHP milletvekillerinin ya da CHP'nin Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı'nın söz konusu krizin ortasında İBB Başkanı'nın nerede olacağına dair bir bilgisi olmamasının nasıl mümkün olduğunu söyleyerek, “Hatta yanlış bilgisi var. Topa yanlış yerden giriyorlar. Sonrasında da saçma sapan bir durum ortaya çıkıyor. Böyle bir kriz zamanında bırakın krizi kontrol etmeyi, kendi parti içi iletişimini bile kontrol edemeyen bir parti söz konusu. Bu çok mu zordu? Bakın ilk andan itibaren bu deneyime, bu kurumsal kapasiteye ve hafızaya sahip AK Partili İstanbul'da bulunan ilçe belediyeleri, hemen krize müdahale yöntemlerini vatandaşımızla sosyal medyadan ve diğer mecralardan paylaştılar. Bir yandan krize müdahale ederken, diğer yandan da yolda kalmış vatandaşlarımıza sıcak bir çay ve çorba ikram etmek ve onları korunaklı ve sıcak bir yere almak için bütün belediye binalarını açtılar. Koordinat verdiler. Herkesin de nereye başvuracağını gösterdiler. Belediye başkanlarımız 24 saat esasına göre uyumaksızın bu krizin yönetiminde aktif bir rol aldılar. Vatandaşlarımızdan imkanı olup koşanlar oldu. Teşkilatlarımız görevinin başındaydı. Görevimiz, İstanbul ve İstanbullu asla ve asla sahipsiz değildir. Cumhurbaşkanımız, olayın ilk anından itibaren İçişleri Bakanımızı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanımızı, AFAD Başkanı ile beraber İstanbul'a gönderdi. Bakanlarımız krizin orada derhal yönetimine geçtiler. Kızılay'dan jandarmaya, polisten bütün birimlerimize kadar İstanbul'un ve İstanbullunun sahipsiz olmadığı ortaya çıktı” diye konuştu.
“Belediyenin sorumluluk sahasında olan bütün alanlar kilitlenmişken, sosyal medyadan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının ve diğer unsurların kendi faaliyet anındaki alanların tıkandığına dair şeyler söyleniyor”
Çelik, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bir de başka bir yalan söyleniyor. Belediyenin sorumluluk sahasında olan bütün alanlar kilitlenmişken, bu sefer tutuluyor, sosyal medyadan ve başka mecralardan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının ve diğer unsurların kendi faaliyet anındaki alanların tıkandığına dair şeyler söyleniyor. Tabii ki bu afette tıkanmalar oldu. Ulaşımda büyük engeller oluştu. Burada önemli olan bunların açık bir şekilde bilgilendirilmesi ve nasıl müdahale edildiğinin gösterilmesidir. Ulaştırma Bakanımız ve İçişleri Bakanımız açıkladı. Krize kaç bin personelle hangi araçlarla ne şekilde müdahale edildiğine dair. İstanbul çevresinde bakanlığımızın sorumluluğunda 867 kilometrelik bir yol ağı var. 25 kilometresi kapanmıştı. 18 saat içerisinde yaklaşık olarak açıldı ulaşıma. Nitekim TEM otoyolunun 25 kilometresinde sıkıntı vardı. Kuzey Marmara Yolu'nun 10 kilometresi, D-20 Yolu'nun 8 kilometresi. Bu tip sıkıntıların olduğu yerlerde güçlü bir müdahale ile açıldı bu yollar. Ama önemli olan burada afetlerde belediyelerin elinden gelen bütün imkanları kullansa da yeterince hızlı açamadığı ya da bazen günlerce açamadığı yollar olur, merkezi idarenin de olur. Bu afetin boyutuna göre değişebilir. Önemli olan burada bir kriz yönetiminiz var mı? Hazır mısınız? Bu tıkanmalardan dolayı bu afetten dolayı zarar görecek, sıkıntıya düşecek vatandaşlara sahip çıkmak için ya da krize aşama aşama müdahale etmek için bir yol ve eylem planınız var mıdır? Mesele tamamen bundan ibarettir. Burada görüldü ki hem İBB'nin bir müdahale planı yok. Ama daha da kötüsü şu; çıkarsınız dersiniz ki şu şu zaaflar yaşandı. Şunları üstüne gideceğiz. Neticesi itibarıyla bu sıkıntıyı yaşayan İstanbullulardan özür dileriz. Onun yerine ne yapılıyor? Bir suçlama kampanyası yapılıyor. Üstelik bu CHP Genel Merkezi'nin seferberliği ile yapılıyor. Düşünebiliyor musunuz? CHP Genel Başkanı'ndan Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı'na, CHP'nin İstanbul milletvekillerine kadar kadar hiç kimse iddia edildiği gibi krizin ortasında bir restoranda saatlerini harcıyor muydu İBB Başkanı bilmiyor. Bunu söyleyip de böyle şey mi olur? Bir krizin ortasında yemek için bu kadar vakit mi harcanır denildiğinde bunu söyleyenlere saldırıyorlar, arkasından da tutuyorlar, sonra da tweetleri silme seferberliğine giriyorlar.”
“Büyükelçiler, herhangi bir toplantıyı iptal ettiğiniz zaman son derece anlayışla karşılayabilecek insanlar”
AK Parti Sözcüsü Çelik, konuşmasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Ekrem İmamoğlu'nun İstanbul'da kar krizi yaşadığı gece bir balıkçıda buluştuğu İngiltere Büyükelçisi Dominick Chilcott hakkında değerlendirmelerde bulunan Çelik, “Belediye başkanı bunları çok büyük dünya diplomasisini belirleyen görüşmeler gibi sunuyor. Büyükelçilerin çeşitli kurumlara ziyaretleri oluyor. AK Parti Genel Merkezini her gün 5-10 tane büyükelçi ziyaret eder. Bu gelenek vardır. Fakat netice itibarıyla çok önemli bir kriz oldu, çok önemli bir toplantı oldu, karşınızdakiler de diplomatlar. Çeşitli tecrübelerin içerisinden geliyorlar. Herhangi bir toplantıyı iptal ettiğiniz zaman son derece anlayışla karşılayabilecek insanlar. Ama bu konu öyle büyük bir mesele haline getiriliyor ki Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından bir krizin ortasında saatlerini buna ayırması, o krizin yönetilmesi kadar önemli bir mesele olarak sunuyor. Bir siyasi tecrübesizliğin ötesinde bunların yerli yerine oturtulamaması gibi bir şey de var. Öncelikle işinizi yaparsınız, işinizin ilgilendirdiği bölümler itibarıyla tabii ki diplomasi ve diğer unsurlar ile ilgilenirsiniz” ifadelerine yer verdi.
“Kriz zamanında saniyelerinizi bile krize ayırmanız gerekirken, saatlerinizi bir restoranda nasıl harcayabiliyorsunuz”
Ekrem İmamoğlu'nun restorana gittiği esnadaki kent güvenlik kamera görüntülerinin yayımlanması hakkında sürecin takipçisi olacağı açıklamalarına değinen Çelik, “Kriz zamanında saniyelerinizi bile krize ayırmanız gerekirken, saatlerinizi bir restoranda nasıl harcayabiliyorsunuz? Meselenin kendisine değil de meselenin açığa çıkmasına odaklanıyor” ifadelerini kullandı.
“Devlet Bahçeli ile ilgili ifade çok çirkin bir ifade”
Fazıl Say'ın sosyal medyadan Ekrem İmamoğlu'nu savunmak için yaptığı paylaşım hakkında konuşan Çelik, “Bir sanatçının böyle bir kriz anında bu kadar vatandaşımız böyle bir sıkıntıyı çekerken bu üslupla konuşmasını ben doğru bulmam. İnsanlar sıkıntı çekmişler, hamile kadınlar yollarda kalmış, kendi sanatçı arkadaşları sosyal medya üzerinden yayın yaptılar. 16 saat, 20 saat yolda kaldık dediler. Bir sanatçının insani açıdan, sanatsal açıdan böyle bir kriz anında on binler mağdur olmuşken siyasi bir savunu ya da siyasi bir ironi yerine daha insani hassasiyetle davranması gerektiğini düşünürüm. Bu sıkıntı varken de bir ironi yapmaya çalışmış olsa bile bu hiçbir şekilde yetenekli bir ironi olmamış. Bu krizin yönetilmesi ile ilgili ortaya çıkan tartışmalarla dalga geçmek doğru değil. Biz böyle söyleyince hemen şu sanatçıyı hedef aldınız deniyor. Burada da görüyorsunuz mağdur olmuş bir sürü vatandaşımız hedef alınıyor. Devlet Bahçeli ile ilgili ifade çok çirkin bir ifade. Bütün bunları bir sanatçı niçin böylesine ağır bir kriz anında gündeme getirir. Bahçeli ile ilgili niçin böyle bir ifade kullanır? Burada vatandaşlarımızın mağduriyetlerine niçin böyle niteliksiz bir ironi ile yaklaşır? Sırf siyasi savunma adına niçin bu kadar içeriği ve niteliği doğru olmayan bir yaklaşım üretir? Bunları artık izah etmekte zorlanıyoruz. Bunlar doğru şeyler değil” diye konuştu.
Ömer Faruk Karataş - Mustafa Cenik - İbrahim Çakmak