New York
Oyların yüzde 60'tan fazlası sayıldıktan sonra eyaletin yüzde 66,6'sından onay aldığı ortaya çıkan Newsom zaferini ilan etti.
Vali Newsom, zafer konuşmasında, bu referandumda California halkının, bilime, aşılara, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınını sona erdirmeye, özgürce oy vermeye, kadınların kendi bedenleriyle ilgili kararları alabilmesine, çoğulculuğa, ekonomik, sosyal ve çevresel adalete "evet" oyu verdiğini söyleyerek, herkese teşekkür etti.
Referandumdaki başarısı, Newsom'un politikalarının ve özellikle de sıkı Kovid-19 tedbirlerinin California halkından onay aldığı şeklinde yorumlandı.
Diğer yandan, valinin en yakın rakibi olan Cumhuriyetçi ve Trump yanlısı Larry Elder'ın asgari ücrete, annelik iznine, kürtaja ve Kovid-19 düzenlemelerine karşı politikalarının, ABD'nin en ilerici eyaletlerinden California'da tepki görmesinin, Newsom'un başarısına katkı sağladığı yorumu yapıldı.
Nüfusu 40 milyona yaklaşan eyalette referandum için yaklaşık 22 milyon seçmenin adresine oy pusulaları gönderildi. Eyaletteki seçmenlerin yaklaşık 8,6 milyonunun seçim gününden önce postayla oyunu gönderdiği bildirildi.
Seçimin eyalete maliyeti ise 270 milyon dolardan fazla oldu.
Cumhuriyetçiler seçimde hile olduğunu iddia etti
Trump destekçisi olan Elder, referanduma günler kala seçimin hileli olabileceğini ima ederek, Trump'ın 2020 seçimindeki iddialarını tekrarladı.
Seçimlerde hile yapıldığına dair bir kanıt öne sürülmemesine rağmen, Elder, seçimlere iki gün kala resmi sitesinden "California Hilesini Durdurun" kampanyasına bağlantı vererek, takipçilerini seçim sonuçlarının incelenmesi için imza vermeye davet etti.
Newsom, zafer konuşması sırasında hile iddiaları hakkında "Demokrasi futbol topu değildir, etrafa fırlatamazsınız. Hassas antika bir vazo gibidir." diye yorum yaptı.
Referandum neden önemliydi?
Seçmenlerin üçte ikisinin Demokrat olduğu California'da yaz aylarında yapılan anketlerin sonuçlarına göre Demokrat Newsom'un görevden alınarak yerine Cumhuriyetçi aday Larry Elder'ın geçmesi olası görünüyordu.
Demokratların kalesi olarak görülen eyaletin kaybedilmesi, Demokratlar için ara seçimlere bir yıl kala önemli bir moral bozukluğu ve utanç kaynağı olmasının ötesinde, ABD Senatosunda çoğunluğu yitirmelerine neden olabilirdi.
Demokratlar, 88 yaşındaki California Senatörü Dianne Feinstein'ın sağlık sorunları nedeniyle görevden çekilmesi ve yerine California Valisi tarafından atanacak senatörün bir Cumhuriyetçi olması durumunda, ABD Senatosunda Cumhuriyetçilerin çoğunluğu ele geçirmesinden endişe ediyordu.
Anket sonuçları, Bernie Sanders ve Elizabeth Warren gibi isimlerin Newsom'a desteklerini açıklaması, ABD Başkanı Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in de kampanya için sahaya inmelerine neden oldu.
Newsom neden görevden alınmak istendi?
California eyaleti uzun zamandır evsizlik, yüksek vergiler ve hayat pahalılığının yanı sıra yaz aylarında orman yangınları ile mücadele ediyor.
Newsom'u referanduma taşıyan en büyük neden olaraksa Kovid-19 konusundaki kriz yönetimi ve salgına karşı alınan tedbirleri her endüstriden eşit biçimde talep etmemesi gösterildi.
Geçen kasım ayında Newsom'un kendi koyduğu Kovid-19 kurallarına uymayarak kalabalık bir restoranda maske takmadan yemek yerken görüntülenmesi özellikle tepki çekmişti.
Ancak, Newsom görevden alınmasına neden olan Kovid-19 krizini kampanyasında yine merkeze yerleştirdi.
Zira referandumda Valiye alternatif adaylar arasında lider durumda bulunan Cumhuriyetçi radyo programcısı Larry Elder, göreve gelmesi durumunda Kovid-19 maske ve aşı düzenlemelerini kaldırmaya söz vermişti.
Görevden alma referandumu nedir?
California'da valilerin göreve gelirken aldıkları oy sayısının yüzde 12'si kadar imza toplandığında görevden alma referandumu düzenleniyor.
Bu referandumlarda, oy pusulalarında seçmenlere valinin görevden alınmasını isteyip istemedikleri ve istiyorlarsa yerine kimin geçmesini istedikleri soruluyor.
Referandumda seçmenlerin yüzde 50'den fazlası valinin görevden alınmasını onaylarsa, ikinci bölümde en çok oy alan isim vali seçiliyor.